آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی

ستارگان ولف - رایه چه نوع ستاره‌ای هستن؟ چگونه کشف شدند؟ برای پاسخ به این سوالات این مقاله را مطالعه کنید.

 ستارگان ولف- رایه ( Wolf–Rayet )، ستارگان بسیار داغ، درخشان و  پر جرمی هستند که  مراحل  پایانی حیات کوتاه مدت خود  را سپری می کنند. این ستارگان ابر پر جرم، بین 20 تا 100 برابر خورشید (یا حتی بیشتر) جرم داشته و زندگی کوتاه مدت خود(که کمتر از یک میلیون سال  داوم دارند) را به صورت ستاره ای ابر غول از رده طیفی O در رشته اصلی آغاز می کنند و به همین دلیل دمای سطحی آنها بین 20000 تا 50000 درجه سانتیگراد است. نخستین بار در سال 1867 میلادی، دو اخترشناس فرانسوی به نام های شارل ولف و ژرژ رایه از رصدخانه پاریس، هنگامی که مشغول رمزگشایی طیف های بسیاری از ستارگان صورت فلکی دجاجه بودند، این ستارگان شگفت انگیز را کشف کردند. آنها سه ستاره بسیار عجیب را یافتند که طیف هر یک از آن ستاره ها، بر خلاف خطوط جذبی عادی و باریک معمولی ، خطوط نشری غیر عادی و پهنی را نشان می داد و حاکی از آن بود که مواد به وجود آورنده این خطوط ، در گستره وسیعی از سرعت ها در حال حرکتند.

wr star 01

ستاره WR 124، تصویر از تلسکوپ هابل


 ستارگان ولف- رایه در طی طول عمر نسبتا کوتاهشان، 90 درصد هیدروژن را به عنوان سوخت اصلی مصرف کرده و با گذشت زمان و اتمام سوخت هیدروژنی، در مرکز آنها به آرامی هسته ای مملو از هلیوم رشد می کند که با پوسته ای بیرونی از گاز هیدروژن ( که در حال کوچک شدن است) احاطه شده است. این ستارگان  در این مرحله از زندگیشان،آن قدر نور و گرما تابش می کنند که لایه های گاز و غبار بیرونی جو خود را وادار به دور شدن و فرار می کنند، بطوریکه باد ستاره ای آنها با سرعتی معادل 11 میلیون کیلومتر بر ساعت در فضا می وزد که شدیدترین بادهای ستاره ای را در میان تمام انواع شناخته شده ستارگان دارند. این باد همچنین چنان متراکم است که این ستاره ها را از دید ما پنهان می کند. هنگامی که به ستاره ای از نوع ولف- رایه نگاه می کنیم، فقط ابر درخشان ماده را پیرامون آن می بینیم.

 Carina Nebula around the WolfRayet star WR 22

ستاره WR 22 در قلس سحابی کارینا

ستارگان ولف- رایه از ترکیبات شیمیایی گوناگونی برخوردارند، بطوریکه در جو بیرونی تعدادی از آن ستارگان، عنصر کربن در مقادیر فراوان وجود دارد. در برخی دیگر نیز مقدار فراوانی نیتروژن و در برخی دیگر، اکسیژن به مقدار فراوان یافت می شود. ستارگان ولف- رایه ای که در جوهای بیرونی خود مقدار فراوانی عنصر کربن دارند WC، آنهایی که حاوی نیتروژن هستند WN و آن دسته از ستارگان ولف- رایه ای که در جو بیرونی خود دارای مقادیر فراوانی اکسیژن می باشند WO نامیده می شوند.
ستارگان ولف- رایه، ستارگان بسیار نادری هستند، بطوریکه اخترشناسان تاکنون موفق به کشف تنها 300 نمونه از این گونه ستارگان در کهکشان راه شیری شده اند که در بازوهای مارپیچی داخلی و هسته کهکشان متمرکزند.

نویسنده: میلاد جبوری عباسی

همکار و عضو گروه آسمان شب ایران

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد