آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
محققان رصدخانه لیدن در هلند با استفاده از تلسکوپ VLT در شیلی و محاسبه انتقال دوپلری در میزان گاز سمی مونوکسید کربن در سیاره ای فراخورشیدی توانستند توفانهای سهمگین این سیاره را رصد کنند.
 

توفان عظیم کاترینا در برابر توفانهای سیاره فراخورشیدی HD 209458b  تنها نسیمی آرام و خنک خواهد بود زیرا دانشمندان دریافته اند در این سیاره بادهایی داغ از مونوکسید کربن با سرعتی برابر 10 هزار کیلومتر بر ساعت در جریان است.

این سیاره عظیم که در فاصله 150 سال نوری در صورت فلکی اسب بالدار قرار گرفته است در واقع سیاره بسیار داغی به بزرگی سیاره مشتری است که در فاصله ای نسبتا نزدیک از ستاره مادرش در حرکت است.

این سیاره مشابه عطارد و ماه در دام نیروهای کششی افتاده است. به بیانی دیگر یک رخ این ستاره برای همیشه به سوی خورشیدش قفل شده است و در نتیجه حرارت روزهای HD 209458b هرگز کمتر از 982 درجه سلسیوس نخواهد بود در حالی که شبهای این سیاره حرارتی چند صد درجه کمتر از حرارت روزها دارند.

چنین تغییر حرارت و فشاری میان بخشهای داغتر و سردتر سیاره منجر به شکل گرفتن توفانهای سهمگینی شده است که جریان و سرعت آنها با تحلیل عبور طیف پرتوهای نور ستاره هنگام عبور سیاره از برابرش تعیین شده است.

Exoplanet Comparison HD 209458 b

مقایسه با سیاره مشتری

 

محققان که نتیجه مطالعات آنها در نشریه نیچر منتشر شده است اعلام کردند در این سیاره بادهایی از گاز سمی کربنی با سرعتی برابر پنج هزار تا ده هزار کیلومتر بر ساعت در جریان است. این سرعت از سرعت سریعترین هواپیماهایی که تا کنون پرواز کرده اند بالاتر بوده و می تواند محیط این سیاره را به جهنمی توفانی تبدیل کند.

بر اساس گزارش ساینس، سیاره HD 209458b برای اولین بار در سال 1999 در حالی کشف شد که در مدار 7 میلیون کیلومتری از ستاره اش در حرکت بود؛ فاصله ای که یک دوازدهم فاصله زمین تا خورشید است.

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد