نیمه‌شب 12 اسفندماه فرصتی دست داد تا به رصد پدیده‌ی زییبای ماه‌گرفتگی كلی بنشینیم. برای رصد این پدیده‌ی بی‌نظیر كه تمام مراحل آن از آسمان ایران قابل رویت بود
محل رصد: كاروانسرای شاه عباسی ده‌نمك در كیلومتر 32 جاده‌ی گرمسار به سمنان
مشخصات جغرافیایی: 35 درجه و 16 دقیقه‌ی شمالی و 52 درجه و 44 دقیقه‌ی شرقی
راصدین: آقایان و خانم‌‌ها صراطی، هادیان، مهدی مهدوی، محمدحسین الماسی، روح‌الله عزیزی، محمد امین و ندا علم صاحب‌پور، نفیسه لسانی، نرجس و مریم صراطی، علی و ولی ابراهیمی سراجی، حسین وثوقی و تنی چند از گروهی از علاقه‌مندان به نجوم به سرپرستی سالار موسوی
وضعیت جوی: هوا در ابتدای گرفت در جنوب آسمان با ابرهای پراكنده پوشیده شده بود ولی هوا به سرعت باز شد ولی كماكان رطوبت زیادی در منطقه وجود داشت.
ابزار رصدی: تلسكوپ 15 سانتیمتر شكستی با موتور ردیاب و دوربین فیلم‌‌برداری قلم‌دوش، تلسكوپ 8 اینج دابسنی، تلسكوپ بازتابی RET114 ، دو دستگاه دوچشمی 80×20 و چند دستگاه دوربین‌های عكاسی دیجیتال و آنالوگ
مشروح گزارش: نیمه‌شب 12 اسفندماه فرصتی دست داد تا به رصد پدیده‌ی زییبای ماه‌گرفتگی كلی بنشینیم. برای رصد این پدیده‌ی بی‌نظیر كه تمام مراحل آن از آسمان ایران قابل رویت بود، سختی‌های زیادی را متحمل شدیم. نمونه بارز آن وضعیت نامناسب آب و هوا در نیمه‌ی شمالی ایران بود كه انتخاب مكان مناسب برای رصد را كاملاً مشكل می‌كرد. با این همه با اطلاع از وجود این شرایط از چند روز قبل از رصد برای سهولت در دسترسی دوستان به شهر تهران، كاروانسرای ده‌نمك را انتخاب كردیم. برای رصد قرار بود تا ساعت 20 شب شنبه 12اسفند از تهران خارج شویم كه به دلیل ترافیك‌های شدید این موقع سال تهران حدود ساعت 21 به سمت رصدگاه حركت كردیم. متأسفانه مسیر فرعی نزدیك به كاروانسرا راه افتاده بود و با توجه به این‌كه 3 ماشین شخصی بودیم خود را به كاروانسرا رساندیم. ولی 2 وسیله‌ی دیگر با توجه به‌این كه اطلاعی نداشتند با مصیبت فراوان و با انواع و اقسام راهنمایی توانستند خود را به محل برسانند و این زمانی بود كه در حدود 20 دقیقه از آغاز خسوف جزئی می‌گذشت. ما بر فراز ضلع‌جنوب شرقی كاروانسرا موضع گرفتیم و با توجه به این‌كه بر محیط اشراف داشتیم، نظاره‌گر تغییر و تحولات ماه، آسمان و محیط در هنگام خسوف بودیم. در حالی كه در حدود 70 درصد از ماه وارد سایه شده بود، رنگ آبی زیبایی در حاشیه سایه ایجاد شد. اگر چه زود بود ولی بی‌درنگ در اولین حدس‌ها مقیاس دانژون را L=4 تعیین كردیم. ولی در زمان خسوف كلی این كار را راحت‌تر انجام دادیم. در واقع ماه به رنگ قرمز مسی در آمده بود و حاشیه سایه روشن بود و ته رنگ آبی داشت. در واقع این روشن‌ترین خسوفی بود كه می‌توانستیم شاهد باشیم. علی‌رغم فعالیت آتشفشانی 2 روز قبل در ایتالیا، جو زمین آن‌‌قدر تمیز و زیبا بود كه مرز سایه و جو به راحتی قابل تشخیص بود و به همین دلیل امواج كوتاه نیز مقداری از جو عبور كرده و باعث به‌وجود آمدن رنگ آبی در حاشیه سایه شده بود. البته ماه به لبه‌ی شمالی سایه نزدیك بود و همچنین در اوج بودن ماه باعث به‌وجود آمدن این رنگ در مقیاس دانژون شده بود؛ مسأله‌ای كه قبلاً هم به آن اشاره كرده بودیم. اگر چه پروژه‌های دیگر ما به دلیل ناهماهنگی‌ها و وجود رطوبت شدید متوقف شد ولی اختفای زیبای ستاره‌‌ی 56Y اسد را ثبت كردیم كه شروع اختفا ساعت 03:11:09 و پایان آن در ساعت 3:59:50 رخ داد. اما نكته‌ی جالب در این خسوف تاریكی زیبای آسمان در این زمان بود. صحنه‌ای كه برای آن لحظه شماری می‌كردیم. نور ماه رفته رفته در محیط كمتر می‌شد و دیگر با شروع خسوف كلی، آسمان كاملاً تاریك بود و ما كه تا ساعتی قبل دشت را منور كرده بود، اكنون گویی شبی را سپری می‌كنیم كه ماه در آن نیست. به دلیل نزدیكی راه‌آهن به كاروانسرا، حركت و سوت قطار در آن شب ظلمانی بسیار زیبا و جالب بود. البته این نكته را تأكید می‌كنم كه كاروانسرای ده‌نمك یكی از اولین رصدگاهای منجمان تهران و سمنان بوده و هنوز هم به دلیل سهولت دسترسی از بهترین مكان‌های رصدی رصدگران به شمار می‌رود. ولی متأسفانه به دلیل طراحی یك پمپ‌بنزین در پشت این كاروانسرا، تا مدتی دیگر این رصدگاه به خاطره‌هایمان خواهد پیوست. امیوارم مسوولین امر فكری به حال این مسأله نمایند.
خسوف بعدی در ایران بامداد پنج‌شنبه 2 اسفند 1385 رخ می‌دهد كه مراحل ابتدایی ورود ماه به نیمساه و سایه زمین در ایران قابل رویت است. ولی خسوف كلی بعدی كه تمام مراحل آن مانن خسوف فوق از ایران قابل رویت باشد، در تاریخ سه‌شنبه 25 خرداد 1390 روی می‌دهد. طبق بررسی بنده این خسوف یكی از تیره‌ترین خسوف‌های 2 ده‌ی اخیر خواهد بود كه اكنون برای رصد آن در ایران لحظه شماری می‌كنیم.
به امید آن روز
عضو گروه تحقیقاتی حلقه‌ی الماس
مشخصات جغرافیایی: 35 درجه و 16 دقیقه‌ی شمالی و 52 درجه و 44 دقیقه‌ی شرقی
راصدین: آقایان و خانم‌‌ها صراطی، هادیان، مهدی مهدوی، محمدحسین الماسی، روح‌الله عزیزی، محمد امین و ندا علم صاحب‌پور، نفیسه لسانی، نرجس و مریم صراطی، علی و ولی ابراهیمی سراجی، حسین وثوقی و تنی چند از گروهی از علاقه‌مندان به نجوم به سرپرستی سالار موسوی
وضعیت جوی: هوا در ابتدای گرفت در جنوب آسمان با ابرهای پراكنده پوشیده شده بود ولی هوا به سرعت باز شد ولی كماكان رطوبت زیادی در منطقه وجود داشت.
ابزار رصدی: تلسكوپ 15 سانتیمتر شكستی با موتور ردیاب و دوربین فیلم‌‌برداری قلم‌دوش، تلسكوپ 8 اینج دابسنی، تلسكوپ بازتابی RET114 ، دو دستگاه دوچشمی 80×20 و چند دستگاه دوربین‌های عكاسی دیجیتال و آنالوگ
مشروح گزارش: نیمه‌شب 12 اسفندماه فرصتی دست داد تا به رصد پدیده‌ی زییبای ماه‌گرفتگی كلی بنشینیم. برای رصد این پدیده‌ی بی‌نظیر كه تمام مراحل آن از آسمان ایران قابل رویت بود، سختی‌های زیادی را متحمل شدیم. نمونه بارز آن وضعیت نامناسب آب و هوا در نیمه‌ی شمالی ایران بود كه انتخاب مكان مناسب برای رصد را كاملاً مشكل می‌كرد. با این همه با اطلاع از وجود این شرایط از چند روز قبل از رصد برای سهولت در دسترسی دوستان به شهر تهران، كاروانسرای ده‌نمك را انتخاب كردیم. برای رصد قرار بود تا ساعت 20 شب شنبه 12اسفند از تهران خارج شویم كه به دلیل ترافیك‌های شدید این موقع سال تهران حدود ساعت 21 به سمت رصدگاه حركت كردیم. متأسفانه مسیر فرعی نزدیك به كاروانسرا راه افتاده بود و با توجه به این‌كه 3 ماشین شخصی بودیم خود را به كاروانسرا رساندیم. ولی 2 وسیله‌ی دیگر با توجه به‌این كه اطلاعی نداشتند با مصیبت فراوان و با انواع و اقسام راهنمایی توانستند خود را به محل برسانند و این زمانی بود كه در حدود 20 دقیقه از آغاز خسوف جزئی می‌گذشت. ما بر فراز ضلع‌جنوب شرقی كاروانسرا موضع گرفتیم و با توجه به این‌كه بر محیط اشراف داشتیم، نظاره‌گر تغییر و تحولات ماه، آسمان و محیط در هنگام خسوف بودیم. در حالی كه در حدود 70 درصد از ماه وارد سایه شده بود، رنگ آبی زیبایی در حاشیه سایه ایجاد شد. اگر چه زود بود ولی بی‌درنگ در اولین حدس‌ها مقیاس دانژون را L=4 تعیین كردیم. ولی در زمان خسوف كلی این كار را راحت‌تر انجام دادیم. در واقع ماه به رنگ قرمز مسی در آمده بود و حاشیه سایه روشن بود و ته رنگ آبی داشت. در واقع این روشن‌ترین خسوفی بود كه می‌توانستیم شاهد باشیم. علی‌رغم فعالیت آتشفشانی 2 روز قبل در ایتالیا، جو زمین آن‌‌قدر تمیز و زیبا بود كه مرز سایه و جو به راحتی قابل تشخیص بود و به همین دلیل امواج كوتاه نیز مقداری از جو عبور كرده و باعث به‌وجود آمدن رنگ آبی در حاشیه سایه شده بود. البته ماه به لبه‌ی شمالی سایه نزدیك بود و همچنین در اوج بودن ماه باعث به‌وجود آمدن این رنگ در مقیاس دانژون شده بود؛ مسأله‌ای كه قبلاً هم به آن اشاره كرده بودیم. اگر چه پروژه‌های دیگر ما به دلیل ناهماهنگی‌ها و وجود رطوبت شدید متوقف شد ولی اختفای زیبای ستاره‌‌ی 56Y اسد را ثبت كردیم كه شروع اختفا ساعت 03:11:09 و پایان آن در ساعت 3:59:50 رخ داد. اما نكته‌ی جالب در این خسوف تاریكی زیبای آسمان در این زمان بود. صحنه‌ای كه برای آن لحظه شماری می‌كردیم. نور ماه رفته رفته در محیط كمتر می‌شد و دیگر با شروع خسوف كلی، آسمان كاملاً تاریك بود و ما كه تا ساعتی قبل دشت را منور كرده بود، اكنون گویی شبی را سپری می‌كنیم كه ماه در آن نیست. به دلیل نزدیكی راه‌آهن به كاروانسرا، حركت و سوت قطار در آن شب ظلمانی بسیار زیبا و جالب بود. البته این نكته را تأكید می‌كنم كه كاروانسرای ده‌نمك یكی از اولین رصدگاهای منجمان تهران و سمنان بوده و هنوز هم به دلیل سهولت دسترسی از بهترین مكان‌های رصدی رصدگران به شمار می‌رود. ولی متأسفانه به دلیل طراحی یك پمپ‌بنزین در پشت این كاروانسرا، تا مدتی دیگر این رصدگاه به خاطره‌هایمان خواهد پیوست. امیوارم مسوولین امر فكری به حال این مسأله نمایند.
خسوف بعدی در ایران بامداد پنج‌شنبه 2 اسفند 1385 رخ می‌دهد كه مراحل ابتدایی ورود ماه به نیمساه و سایه زمین در ایران قابل رویت است. ولی خسوف كلی بعدی كه تمام مراحل آن مانن خسوف فوق از ایران قابل رویت باشد، در تاریخ سه‌شنبه 25 خرداد 1390 روی می‌دهد. طبق بررسی بنده این خسوف یكی از تیره‌ترین خسوف‌های 2 ده‌ی اخیر خواهد بود كه اكنون برای رصد آن در ایران لحظه شماری می‌كنیم.
به امید آن روز
عضو گروه تحقیقاتی حلقه‌ی الماس
