آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی


ا توجه به وضعیت خاص هلال ارزشمند جمادی‌الثانیه 1428 در پهنه‌ی ایران و با عنایت به وضعیت خاص رصدی و لیبراسیون نامناسب آن از مدت‌ها قبل برای رویت این هلال در استان كرمان و سیستان برنامه‌ای را تدارك دیده بودیم. ادامه خبر را مشاهده نمایید...
هلالی كه برای شخص بنده اهمیت ركوردی نداشت و تنها وضعیت خاص لیبراسیون بحرانی آن من و دوستان همراهم را نسبت به رویت آن جذب می‌كرد. البته تا یك هفته مانده به رویت این هلال هیچ خبری از برنامه‌ریزی برای اعزام تیمی یا تیم‌هایی برای رویت این هلال در تهران وجود نداشت، به‌طوریكه بنده حتی رصدگاهی را در استان تهران برای رویت این هلال در نظر گرفته بودم. ولی با تلاش‌های اعضای ستاد استهلال از جمله آقایان موحد نژاد و قاضی‌میرسعید لیستی در قالب دو گروه برای اعزام به استان كرمان طراحی شد. طبق هماهنگی‌های صورت‌گرفته قرار بود تا از صا ایران دو تلسكوپ در اختیار این گروه‌ها قرار گیرد. ولی در آخرین روزها متوجه شدیم كه تلسكوپ‌ها نیز به برنامه نمی‌رسند. لذا این افراد كه 12 نفر و بدون ابزار مناسب رصدی بودند تقلیل یافتند. پس به ناچار این گروه‌ها با یكدیگر ادغام شدند و افراد زیادی از این لیست حذف شدند. با این همه قرار بر این شد تا این گروه 6 نفره از طرف ستاد استهلال دفتر رهبری به سمت كرمان حركت كند. افراد این گروه عبارت بودند از: آقایان عتیقی، حسن‌زاده، نیری، شریفی، خسروی و ابراهیمی. كه با شرایطی كه در زیر صحبت خواهیم كرد بنده و آقای خسروی از این گروه جدا شدیم و به اتفاق آقای اله‌مانی سفر زمینی خود را آغاز كردیم.

رویت این هلال بحرانی احتیاج به ابزار بسیار قوی داشت و با هماهنگی با دوست گرامی آقای بهرنگ امین‌تفرشی یك تلسكوپ 12 اینچ دابسونی Mead را از موسسه‌ی آسمان شب پارسه یه امانت گرفتیم، كه جا دارد از ایشان به دلیل این اعتماد تشكر نمایم. ولی مشكل اصلی ما حمل این تلسكوپ سنگین و ضربه‌پذیر بود. مسلماً این ابزارها را به دلیل نبود جعبه‌ی بسته‌بندی مناسب نمی‌توانستیم با هواپیما حمل كنیم و بایستی زمینی حمل می‌كردیم. لذا از سرگروه‌مان جناب آقای عتیقی درخواست كردیم تا این مساعدت را فراهم نمایند كه بنا به دلایلی میسر نشد. حال دو راه در پیش رو داشتیم. یكی آن‌كه قید این سفر را بزنیم و در تهران بمانیم. و دیگری آن‌كه بتوانیم با مساعدت مالی، خود یك‌تنه به این سفر رهسپار شویم. این مساعدت مالی یا باید توسط ستاد استهلال دفتر رهبری صورت می‌گرفت یا باید توسط سرگروه تیم اعزامی به كرمان كه مسوولیت این گروه را بر عهده داشت، فراهم می‌شد كه با توجه به جدا بودن ما از گروه ستاد استهلال باز هم میسر نشد. با تمام نا‌امیدی‌ها با صحبت با آقای بهرنگ امین تفرشی، ایشان این هزینه‌ها را متقبل شدند و در واقع مفتخرم اعلام كنم كه موسسه‌ی آسمان شب پارسه اولین حامی مالی خصوصی رویت هلال در ایران به شمار می‌رود كه جا دارد از زحمات ایشان و دیگر دوستان این موسسه كمال تشكر و قدردانی را نمایم.

در فرصتی اندك این تلسكوپ را با استفاده از طراحی یك درجه‌یاب دقیق به سیستم سمت- ارتفاع مجهز كردیم. با همت دوست گرامی جناب آقای خسروی تلسكوپ 8 اینج نیوتونی با پایه GOTO نیز فراهم شد و ایشان این وسیله را با یك اتوبوس به كرمان فرستادند و گروه ما نیز در آخرین ساعات چهارشنبه 23 خرداد 1386 با وسیله‌ی شخصی دوست خوبم آقای اله‌مانی به سمت كرمان به راه افتاد. در بامداد چهارشنبه توانستیم هلال زیبای آخر جمادی‌الاول 1428 را بعد از شهر اردستان رویت نماییم و دید خوبی نسبت به اندازه‌ی هلال و همچنین میزان دقیق فوكوس تلسكوپ به‌دست آوردیم. سپس با طلوع خورشید بر گرمای هوا افزوده شد و در حالی كه وسیله‌ی نقلیه ما 3 بار جوش آورد، حدود ساعت 11:30 پنج‌شنبه به كرمان رسیدیم.

برای استقرار در كرمان با تلاش جناب آقای قاضی‌میرسعید و هماهنگی ایشان با ستاد استهلال و آقای قاسمی‌زاده مسوول سیاست‌گذاری استان كرمان، ساعتی بعد جایی را فراهم كردند. ولی قبلاً آقای خسروی هماهنگی لازم را با دوستان دانشجوی خود در كرمان انجام داده بودند و ما مزاحم این عزیزان شدیم كه جا دارد از همه‌ی این عزیزان به دلیل مهمان‌نوازی تشكر و قدردانی نمایم.

غروب همان روز تصمیم گرفتیم تا به بردسیر برویم و افق این محل را مورد ارزیابی قرار دهیم. در زمان غروب خورشید در رصدگاه هلال صفر 1427 حضور یافتیم. ضمن بررسی این رصدگاه مسوول این سایت، سایت دیگر را در شرق آن به ما معرفی كردند. لذا تصمیم گرفتیم تا به بردسیر برویم و ضمن هماهنگی با نیروی انتظامی این شهر، اجازه‌ی ورود به این سایت را برای روز بعد دریافت كنیم. یكی از مسوولین نیروی انتظامی قرار شد تا بعد از هماهنگی جواب نهایی را ساعتی بعد به ما بدهند. ما ضمن بازگشت به بردسیر با آقای محسن شریفی از رصدگران گروه فسا هستند برای بررسی شرایط نهایی رصدگاه‌های كرمان قراری گذاشتیم. در این حین متوجه شدیم كه اوضاع غبار محیط در سیستان و بلوچستان در این روز به هم خورده و گروه ایشان به سمت كرمان در حركت‌اند و ایشان هم طی چك آن روز چند رصدگاه شرایط مناسبی را در جنوب كرمان نیافتند. لذا قرار شد تا ایشان روز بعد شمال كرمان را مورد ارزیابی قرا داده و ما نیز با توجه به بضاعت موجود، سایت رصدی مورد نظر در ارتفاعات مشرف به شهر نگار و منطقه‌‌ی بردسیر را مورد ارزیابی قرار دهیم.

فردای آن روز در هنگام حركت به سمت بردسیر، غبار در محیط بسیار كم‌ بود ولی هرچه به ظهر نزدیك می‌شدیم وزش باد شدید‌تر و باعث به‌پا شدن خاك در محیط اطرافمان می‌شد. با هماهنگی با پاسگاه بردسیر و تماسی تلفنی با ستاد استهلال دفتر رهبری برای احراز هویت، با همراهی فرماندهی نیروی انتظامی بردسیر و نگار به سمت رصدگاه به راه افتادیم. در حدود ساعت 14:30 به سایت مورد نظر كه در ارتفاع 2600 متری قرار داشت، رسیدیم. متأسفانه با تماس با دوستان دیگر متوجه شدیم كه غبار در منطقه زیاد است و لذا تصمیم گرفتیم كه در همین محل مستقر شویم و ابزار آلات رصدی را با حوصله نصب كردیم. با تراز دقیق موانع افق غربی را در محل غروب ماه را اندازه‌گیری كردیم. با این‌كه در این ارتفاع در بعضی درجات تا منفی 2 درجه افق منفی داشتیم، ولی در محل غروب ماه افق بدون موانع بود. نكته‌ی جالب در تنظیم بسیار دقیق تلسكوپ دابسونی با استفاده از مدرج بودن آن بود. ولی مشكل ما تلسكوپ مجهز به GOTO بود كه هر چه دوستان ترفندهای مختلف می‌زدند، قطبی نمی‌شد. حتی سعی كردیم كه با استفاده از دادن سمت و ارتفاع به تلسكوپ دابسونی تعدادی از ستاره‌های پرنور آسمان در آن موقع مانند سماك رامح را رصد كنیم كه هر چه تلاش كردیم این ستاره‌ها دیده نشدند.

قبل از غروب خورشید گروهی به سرپرستی آقای امیرزاده به رصدگاه رسیدند. خورشید در ساعت 18:45 در حالی كه غبار محیط بسیار بالا بود و حتی لایه‌ی نازكی از غبار تا ارتفاع 20 درجه‌ای كشیده شده بود، در رصدگاه غروب كرد. مشخصات این هلال ارزشمند در این رصدگاه به شرح زیر بود
 

هلال شامگاهی جمادی‌الثانیه 1428

شامگاه جمعه 25 خرداد 1386مطابق با 29 جمادی‌الاول 1428 و برابر با 15 ژوئن 2007

مشخصات: دكل صدا و سیمای بردسیر

29 درجه و 59 دقیقه‌ی شمالی و 56 درجه و 45 دقیقه‌ی شرقی

لحظه‌ی غروب خورشید

18:45:21

سمت خورشید در لحظه‌ی غروب خورشید

730/297 درجه

سمت ماه در لحظه‌ی غروب خورشید

332/298 درجه

اختلاف سمت ماه و خورشید

601/0 درجه

سن ماه

12 ساعت و 02 دقیقه

ارتفاع ماه

367/6

جدایی زاویه‌ای

228/7

فاز ماه

51/0 درصد

مكث ماه

40 دقیقه و 15 ثانیه

لحظه‌ی غروب ماه

19:25:35

سمت ماه در لحظه‌ی غروب ماه

 

863/302 درجه

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
بعد از غروب خورشید كار جستجوی هلال را آغاز كردیم. من از یك چشمی 2 اینچ با بزگنمایی 48 برابر و میدان دید 2/1 درجه سود می‌بردم و تلسكوپ مجهز به موتور ردیاب را آقای اله‌مانی با بزرگنمایی‌های 45 و 120 برابر كنترل می‌كردند. هلال تنها دقایقی در پس غبارهای رقیق افق بود و سریعاً وارد غبارهای نیمه غلیظ و غلیظ افق شد. در هر صورت با وجود تمام تلاش‌ها هلال رویت نشد.

لازم است تا از آقایان سید محسن قاضی‌میرسیعد، بهرنگ امین تفرشی و بابك امین‌تفرشی به دلیل حمایت و راهنمایی‌های ارزشمند خود در یاری تیم اعزامی گروه غیر‌حرفه‌ای رویت هلال به استان كرمان كمال تشكر  را نمایم و تشكر ویژه‌ای هم از همراهانم در این سفر آقایان مصطفی خسروی و امیر‌اله‌مانی كه با صبر، كوشش و تجربه‌ی خویش از پس این سفر سنگین و طاقت‌فرسا برآمدند، می‌كنم و امیدوارم تا رصدگران هلال همواره با كمترین مشكلات و ساماندهی مناسب به شكار این زیبایی خلقت بشتابند.

در پایان عكس‌هایی از این سفر را مشاهده می‌كنید.

علی ابراهیمی سراجی

عضو گروه غیر‌حرفه‌ای رویت ه

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد