مردادماه برای بسیاری از رصدگران بارشهای شهابی یادآور بارش بسیار زیبای برساوشی است. بار شهابی برساووشی امسال روز سه شنبه 22 مردادماه به اوج خواهد رسید. بر طبق محاسبات انجام شده این بارش در بین ساعت های 11 و 30 دقیقه به وقت جهانی برابر با ساعت 16 به وقت ایران و 14 به وقت جهانی برابر با 18 و 30 دقیقه به وقت ایران به اوج خواهد رسید. در این زمان هنوز برای ایران روز است و می بایست تا بامداد روز بعد، چهارشنبه 23 مرداد به انتظار بنشینید. تعداد شهاب در بارش برساووشی در زمانی که کانون بارش در بالاترین ارتفاع از افق قرار دارد 100 عدد ثبت شده است. به عبارت دیگر ZHR برابر 100است.

بارش شهابی برساووشی از بازمانده های گرد و غبار دنباله داری به نام 109 سوئیف تاتل Swift-Tuttle است. دنباله دار Swift-Tuttle در 16 جولای 1862 توسط دو منجم به نام های Lewis Swift و Horace Parnell Tuttle کشف شد. این دنباله دار دارای دوره تناوب بالایی است و آخرین ملاقات آن در سال 1992 بوده و تا جولای 2126 به ملاقات خورشید نخواهد آمد و مدار دنباله دار نیز تا 51 واحد نجومی از خورشید کشیده می شود.

 

 

اما برای ایران وضعیت رصدی این بارش را می توان به دو بخش تقسیم کرد. قبل از اوج بارش و پس از اوج بارش. اگر در بامداد روز سه شنبه  22 مردادماه به ملاقات این بارش بروید تا صبح روز 22 مردادماه ساعت 5 و 30 دقیقه فرصت دارید که این بارش را مشاهده کنید. تا این زمان بین 11 الی 16 ساعت مانده به اوج بارش است.
اگر در شامگاه روز سه شنبه 22 مردادماه برنامه رصدی خود را تنظیم کنید اقبال بیشتری برای رصد این بارش خواهید داشت. صورت فلکی برساووش در ساعت 23 در ارتفاع 15 درجه ای از افق شمال شرقی خواهد بود و البته ماه نیز در ساعت 2 و 24 دقیقه غروب خواهد کرد. اما به دلیل اینکه ماه در نزدیکی افق جنوب غربی قرار دارد موقعیت این بارش در شامگاه 22 مرداد و بامداد 23 مرداد وضعیت مناسبی خواهد داشت.

 

به منظور دیدن تصویر کامل بر روی تصویر بالا کلیک کنید.

 

 

اما در این بین مهتاب تابان کمی مزاحم کار خواهد شد. فاز ماه در بامداد روز سه شنبه 22 مردادماه برابر با 77 درصد و زمان غروب آن ساعت 1 و 40 دقیقه می باشد. در بامداد روز 23 مردادماه فاز ماه 84.4 درصد و زمان غروب ماه 2 و 24 دقیقه خواهد بود. درباره بارشهای شهابی باید بگویم که هیچگاه به طور دقیق نمی توان زمان اوج را محاسبه کرد. به عنوان مثال در سال 1377 شمسی بارش شهابی اسدی یک روز زودتر به اوج رسید و باعث حیرت بسیاری از رصدگران آسمان شب شد.

* بیشتر بدانیم :
اگر بیش از 5 شهاب از یک نقطه در آسمان پدیدار شوند ( یعنی امتداد برعکس حرکت آنها به یک نقطه برسد ) این مکان در آسمان را کانون بارش شهابی گویند. بارش شهابی بر اساس نام صورت فلکی که در آن قرار دارد یا ستاره ای که در نزدیکی ان است نام گذاری می شود. مانند بارش شهابی اسدی ( شیری ) که کانونی آن در صورت فلکی شیر قرار درد. بار شهابی اتا دلوی که کانون بارش در کنار ستاره اتا در صورت فلکی دلو قرار دارد.

 

 

 

عکاسی از بارش شهابی

عکاسی از بارش شهابی بیشتر به داشتن مواردی مانند ابزار مانسب و داشتن صبر، پشتکار و زیرکی خاصی دارد. در یک بارش شهابی تمامی شهاب ها در نزدیکی کانونی بوجود نخواهند آمد. ممکن است که در منطقه ای بسیار دورتر  پدیدار شوند. به طور مثال 50 الی 100 درجه دورتر از کانون بارش دیده شوند.

برای این منظور استفاده از لنز های واید که دارای میدان دید باز هستند را توصیه می کنیم. لنز هایی مانند 8 میلیمتری، 14 میلیمتری، 20 میلیمتری، 28 میلیمتری و 38 میلیمتری و لنز نرمال 50 میلیمتری برای ثبت بارش های شهابی بسیار مناسب هستند. داشتن آسمان تاریک در عکاسی بسیار اهمیت دارد. آسمانی که دارای حد قدری 5.5 الی 6.5 باشد و کاملاً صاف و بدون گرد و غبار و رطوبت شانش شما را در ثبت تعداد بیشتری شهاب و رصد آن بیشتر خواهد کرد. اگر از دوربین های آنالوگ و مکانیکی استفاده می کنید، حساسیت فیلم را بالاتر از 400 انتخاب کنید. دوربین های دیجیتال با تنظیم حساسیت آن بر روی ISO800 گزینه مناسبی برای ثبت شهاب ها است.

 

 

عدد F دوربین یا تنظیم دریچه ورود نور نیز بستگی به تاریکی محیط اطراف دارد. اگر آسمان و محیط اطراف دارای تاریکی مناسبی است، می توایند عدد F را بر روی 1.8 و یا 2 تنظیم کنید که بیشترین مقدار نور به فیلم شما برسد. البته با بیشتر شدن مدت نوردهی نیز این عدد تغییر خواهد کرد. به طور مثال در مکانی قرار داردید که دارای آسمانی کاملاً صاف و ایدآل برای رصد است. لنز شما از نوع واید 28 میلیمتری با میدان دید 49 درجه در 74 درجه و نوع فیلم عکاسی شما ASA800  است. برای نوردهی از آسمان در این حالت دوربین را به سمتی از آسمان که احتمال پدیدار شدن شهاب باشد، تنظیم کنید. عدد f را بر روی 2 انتخاب نموده و سرعت شاتر را در حات دستی ( B یا T ) قرار دهید. انتخاب زمان نوردهی بستگی به خودتان دارد.

 

 

 

نویسنده : خسرو جعفری زاده