آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
بارش شهابی از دید ناسا  دهم نوامبر 2008 یك روزعادی بود.ستاره شناس وكارشناس شهاب ناسا Bill Cooke ازخواب بیدار شد،لباس پوشید وبه دفتر كارش در مركز پروازهای فضایی مارشال رفت.همكاران طبق معمول با او احوالپرسی كردند هیچ اثری از هیجان نبود.سپس ‍ Cooke ایمیلش را چك كرد"این بود كه فهمیدم هنگام رگبارشهابی خواب بوده ام."
در طول ساعات تاریك قبل از طلوع افتاب  9سپتامبر2008،بارش شهابی شگفت انگیزی بر فراز آسمان  Huntsville در ایالت آلابامابه وقوع پیوست بیش از 24تای آنها آذرگوی هایی درخشان تراز مشتری یا زهره بودند حتی چندتایی از آنها سایه انداختند. Cooke مانند سایرین كاملاً در خواب بود و چیزی ندید. اما دوربین Sentinel او مستقر در مركز فضایی مارشال همه چیز را ثبت كرد و در پایان خلاصه ی جزییات بارش را به ایمیل او فرستاد.
 
 
 
سیستمSentinal ما شامل دوربینی مجهز به كنترل رایانه ای، لنز Fisheye و دستگاه ضبط ویدیویی دیجیتال است كه توسط محققان دانشگاه western Ontario برای مطالعه برروی شهاب های آسمان كانادا توسعه یافت، اكنون نیز ما آن را متناسب با اهدافمان به روز كردیم هر شب  Sentinal به جستجوی آسمان و اتفاقات پیش بینی نشده ی ان می پردازد و هرگز هم به خواب فرو نمیرود.

در سال های گذشته رصد گران آسمان هر از چند گاهی حدود ماه سپتامبر تعدادی شهاب كم نور كه از صورت فلكی برساوش میگذرند رصد میكنند، این بارش از دنباله داری ناشناخته به نام "بر ساوشی های سپتامبر"سرچشمه میگیرند و به دلیل نمایش ضعیفشان به ندرت مشاهده میشوند.

Cooke میگوید : اكنون خوب میدانیم كه برساوشی های سپتامبر 2008 فوق العاده بودند. دنباله دار منشاء بارش میبایست زمانی در گذشته جریانی از ذرات گرد وغبار بر جای گذاشته باشد كه اكنون در حال عبور از مدار زمین هستند. ظاهرا این جریان شامل دسته و یا رشته هایی از غبار است كه میتوانند هنگام برخورد زمین به یكی از آنها رگباری از شهاب تولید كنند.تعداد دفعات وقوع این پدیده را تنها میتوان حدس زد.

یافتن پاسخی برای تعداد دفعات وقوع این پدیده یكی از اهداف سیستم Sentinal است.ممكن است جریان های  ناشناخته ای از ذرات در حال عبور از مدار زمین باشند و باعث ایجاد رگبارهایی شوند كه توجهی به آنها نمیشود چرا كه منجمان نیز به خواب نیاز دارند با استفاده از Sentinelما میتوانیم جریان های شهاب واره ای جدیدی را كشف كنیم كه ممكن است تهدیدی برای فضا پیماها و ماهوهره ها باشند و یا تنها هر از چند گاهی نمایشی زیبا را به روی صحنه برند.

اگر میتوانستیم مسیر اذر گوی های 9سپتامبر را تا دنباله دار منشا دنبال كنیم معمای سرچشمه ی انها حل میشد اما sentine قادر به انجام چنین كاری نیست تنها یك دوربین برای اندازه گیری مسیر سه بعدی یك شهاب واره كافی نیست برای حل این مشكل تیمCooke تا كنون دوربین دومی را 100 مایل دورتر در جرجیای شمالی در مركز علمی Walker Countyراه اندازی كرده است.
 
 
 
به گفته یCookeبا وجود دو دوربین میتوانیم داده های مورد نیاز برای محاسبه ی مدار ها را گرد اوری كنیم.اولین ازمایش موفقیت امیز دو ایستگاه سیستم Sentinelدر 1اكتبر 2008 به وقوع پیوست هنگامی كه یك شهاب واره به ابعاد سانتی متری بر فراز ناحیه ی جنوب شرقی ایالات متحده با انرژی حدود 500 پوند با جو زمین برخورد كرد هر دو دوربین آذر گو را ثبت كردند استفاده از نرم افزار Asgardكه توسطrob Werykاز دانشگاه Western ontarioتوسعه یافته امكان محاسبه ی خودكار مدار شهاب واره و ایمیل نتایج به Cookeرا سیستم Sentinelفراهم كرد به گفته ی او این شهاب واره از كمربند سیاركی امده است Cookeبه طور خاص به شهاب واره های در ابعاد سانتی متری علاقه مند است چرا كه او و همكارانش در دفتر محیطی شهاب وهره های ناسا دایماً شاهد برخورد آنها با ماه هستند از سال 2005 انان بیش از صد برخورد با ماه را ثبت كردند بر خلاف زمین ماه فاقد هر گونه جوی است كه فشار ضربه ی شهاب واره های بر خوردی را كاهش دهد این شهاب واره ها به سطح ماه برخورد كرده و منفجر میشوند به دلیل برنامه ریزی ناسا برای فرستادن دوباره ی انسان به ماه میزان تكرار و قدرت برخورد ها به ماه به موضوعی تبدیل شده است.با مطالعه بر روی شهاب واره ها از فاصله ی نزدیك در اسمان الاباما او امیدوار است كه هطلاعات بیشتری در مورد خصوصیات انها به خصوص سرعتشان كه عامل مهم در میزان درخشندگی انهاست به دست اورد-به عبارت دیگر چه مقدار از انرژی جنبشی شهاب واره ها هنگام برخورد و متلاشی شدن تبدیل به نور میشوند.این امر اطلاعاتی در مورد نوری كه از فاصله ی دور روی ماه مشاهده میشود به دست می دهد.

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد