آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
 دانشمندان مدتی پس از اینکه سیاره نپتون اولین دور کاملش را از سال 1846 تاکنون در مدار خورشید به پایان رساند، طی مطالعه ای طول یک روز کامل را در این سیاره دورافتاده گازی محاسبه کردند.
بر خلاف سیاره های سنگی، محاسبه چرخش سیاره های گازی برای اخترشناسان مشکلی بزرگ به شمار می رود. عطارد، ناهید و مریخ در اصل صخره هایی در گردش هستند اما سیاره های گازی بیشتر به مایعی شباهت دارند که به دور هسته ای کوچک و سنگی در چرخش هستند. در حالی که ویژگی های سیاره های سنگی و خاکی در دل سنگها حک شده است، سیاره های فراتر از این کره های سنگی از ویژگی های بسیار خاصی برخوردارند که نشانه های آن در ابرهای گازی در حرکت بر فراز آنها پنهان شده است.

اما "اریک کارکوشکا" از دانشگاه آریزونا از این ویژگی ها برای محاسبه مدت زمانی که نپتون گردش در مدار خود را در آن به پایان می رساند، یعنی طول یک روز نپتونی استفاده کرده است، بر اساس این محاسبات یک روز در نپتون 15 ساعت و 57 دقیقه و 59 ثانیه است.
 

 
کارکوشکا برای محاسبه این زمان بیش از 500 تصویر نپتون را که توسط تلسکوپ فضایی هابل به ثبت رسیده اند مورد بررسی قرار داد. پس از مطالعه بر روی این تصاویر که طی دوره ای 20 ساله به ثبت رسیده اند، وی با تحت نظر گرفتن دو منطقه شکل گیری ابرها در بخشهای قطبی سیاره به این نتیجه رسید که این ویژگی های مشخص در زمان خاصی نمایان می شوند.
 
از این رو کارکوشکا تصمیم گرفت حوزه مطالعات خود را با تمرکز بر روی تصاویری که در سال 1989 توسط فضاپیمای ویه جر به ثبت رسیده بودند، گسترش دهد. وی در این تصاویر 6 نشانه خاص پیدا کرد که بر اساس نظم خاصی می چرخند.

زمانی که فضاپیماهای ویه جر 1 و 2 در دهه 1980 به نپتون رسیدند، با استفاده از میدان مغناطیسی نپتون سیگنالهای رادیویی را به ثبت رساندند اما اطلاعات این دو فضاپیما که در اصل به منظور محاسبه چرخش سیاره های بیرونی مورد استفاده قرار می گرفتند، بسیار ناچیز و اندک بود زیرا تنها ویه جر 2 از کنار نپتون پرواز کرد.

کاروکوشکا در پی تحلیلهای سختی که از تصاویر به ثبت رسیده از نپتون انجام داده بود، توانست علاوه بر طول روز ویژگی هایی از قبیل دفعات طلوع و غروب خورشید در نپتون را نیز تعیین کند.

بر اساس گزارش اسپیس، محاسبات دقیق از رفتارهای چرخشی سیاره بزرگ آبی به اخترشناسان کمک خواهد کرد درک بهتری از توزیع جرمی این سیاره داشته باشند. چرخش سریعتر به این معنی است که بیشتر جرم سیاره بر خلاف تصور گذشته در بخش مرکزی آن قرار گرفته، ویژگی که می تواند مدلهای کنونی از سیاره های فرازمینی را تغییر دهد.
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد