آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی

پایانی دراماتیک برای ماموریت تاریخی آژانس فضایی اروپا موسوم به روزتا به منظور کاوش دنباله­ دار 67/پی در تاریخ 30 سپتامبر (9 مهر 1395)

همزمان با فرود فضاپیمای آژانس فضایی اروپا موسوم به روزتا بر سطح دنباله­ دار ۶۷­پی/­چوریوموف-گراسیمنکو ( 67/P ) در تاریخ 30 سپتامبر (9 مهر)، ماموریت شگفت­ انگیز کاوش این دنباله­ دار یک هفته دیگر به پایان خواهد رسید.

این کاوشگر روباتیک، مأموریت خود را در دوم ماه مارس ۲۰۰۴ آغاز کرد و با راکت آریان ۵ از گویان فرانسه به اطراف مدار سیاره مشتری پرتاب شد. روزتا پس از یک سفر ده ساله سرانجام به مقصد نهایی خود (دنباله ­دار ۶۷­/پی) رسید.

Rosetta and Philae

 

این کاوشگر ­در سفر پر مخاطره خود، پس از گذر از کنار زمین، مریخ و خرده سیارک­های استینز و لوتتیا (سیارک­های 2867 و 21)، برای چند سال خاموش شد و به خوابی عمیق و زمستانی فرو رفت. سرانجام دلهره و اضطراب به پایان رسید و پس از 31 ماه، در 20 ژانویه 2014 روزتا با موفقیت به کار افتاد،­ با زمین ارتباط برقرار کرد و کار خود را مجددا از سر گرفت. به لطف وجود کاوشگر روزتا، دنباله­ دار 67/پی اکنون یکی شناخته­­ شده­ترین دنباله­ دارها در تاریخ علوم سیاره­ای است.

rosetta lin ss

 

این یک برخورد اتفاقی نیست!

در این مدت،­ روزتا فاصله به نسبت خوب و مطمئنی را با دنباله­ دار پی/67 حفظ کرده بود اما در روزهای اخیر، چرخش­ های نهایی روزتا فاصله این کاوشگر را به حدود یک کیلومتر از دنباله­ دار رسانده است. روزتا مانور برخورد با سرعت پایین خود را از فاصله 20 کیلومتری بالای سطح دنباله­ دار از اواخر پنجشنبه شب 29 سپتامبر (8 مهر) به اجرا خواهد گذاشت.

قرار است که روز بعد در  ساعت 10:40 به وقت جهانی (UT) کاوشگر بر سطح دنباله­ دار فرود بیاید. فاصله دنباله­ دار پی/67 از زمین در حدود 40 دقیقه نوری است، بنابراین برای آژانس فضایی اروپا مدتی طول می­کشد تا بتواند سیگنال­های مورد انتظار از فرود را دریافت کند. انتظار می­رود که کاوشگر روزتا با سرعتی در حدود 1 متر در ثانیه (تقریبا 3.6 کیلومتر در ساعت) بر سطح دنباله­ دار فرود بیاید (معادل پیاده­وری یک فرد با سرعت آهسته).

 

 

rosseta spacecraft 003

مدار روزتا بر گرد دنباله­دار پی/67 در هفته پایانی

مت تیلور از محققان ارشد پروژه روزتا در آژانس فضایی اروپا می­گوید: ما تمام دنباله­ دار را با تمام جزئیات و در تمام مقیاس­ها (از 100 نانومتر تا چندین کیلومتر) مشاهده کرده و اندازه گرفتیم. این امر باعث شد که اطلاعات بسیار زیاد و دقیقی، از نحوه شکل­گیری دنباله­ دارها از فضای میان­ستاره­ای بدست آوریم. وی افزود: ما به این نتیجه رسیدیم که دنباله­دار پی/67 از دو دنباله­ دار کوچکتر و مشابه که با سرعت پایین به هم برخورد کرده­ اند به وجود آمده­ است.

منطقه "مت[1]" که قرار است کاوشگر روزتا در آن محل فرود بیاید، به دلیل وجود تعدادی چاله فعال عمیق بسیار ناهموار به نظر می­رسد. هر کدام از این چاله­ ها، حدود 100 متر عرض و 50 متر عمق دارد (یک زمین فوتبال را تصور کنید که به ارتفاع یک برج مخزن آب عمق دارد). دانشمندان قصد دارند که روزتا را در منطقه­ای در میان مت 2 و مت 3 در یک سطح تقریبا هموار فرود بیاورند تا شاید از این طریق بتوانند درون چاله­ ها را نیز با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهند.

[1] Ma'at

نویسنده: شهریار فقه کریمی

همکار و مترجم گروه آسمان شب ایران

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد