آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
گزارشهای بسیاری از رویت هلال ماه رمضان 1429 به دستمان رسیده که آنها را در بخش گزارشها مشاهده کرده اید. اما این بار گزارشی به دستمان رسید که بسیار جالب توجه است، رویت هلال ماه مبارک رمضان 1429 در روز یکشنبه 10  شهریور 1387 در رصدخانه کاشان!! متن این گزارش را آقای محمد سلطان الکتابی، دوست عزیزمان تهیه و ارسال کرده اند که آن را در ادامه خبر مشاهده خواهید نمود. در مورد صحت رویت این هلال و تحلیل آن بهتر است تا نظر کارشناسان قضاوتی صورت نگیرد.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
یسئلونک عن الأهلــّة ، قل هی مواقیت للنّاس و الحج

با عرض سلام خدمت دوستان ، اساتید ، صاحبنظران و کارشناسان رویت هلال ماه و با آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما
همان گونه که احتمالا مطلع هستید ، حقیر جهت رویت هلال رمضان المبارک امسال در خدمت موسسه نجوم و علوم اسلامی اصفهان ( تحت اشراف حضرت آیت الله ناصری) بودم و در اصفهان  اقدام به استهلال نمودم.
یکشنبه شب در حالی که مشغول جمع کردن وسایل و پایان دادن به برنامه استهلال شب سی ام شعبان بودم ، پیامکی با متن زیر از یکی از دوستان رسید " هلال در رصدخانه با تلسکوپ 16 اینچ رویت شد "
این خبر شوکه کننده بود! از طرفی تا قبل از آن ، رویت این هلال را در پهنه ایران ( آن هم کاشان و عرض 34 درجه!) غیر ممکن می دانستم و از طرفی به کار رصدگرانی که در رصدخانه بودند اعتماد و اطمینان کامل داشتم. چنین شد که با دوستان تماس گرفتم و با خبر شدم که تعداد قابل توجهی از افراد حاضر، هلال را با تلسکوپ اصلی رصدخانه (16 اینچ) در روشنایی روز و بین 18:15 تا 18:45 رویت کرده اند. من بلافاصله خبر را به کارشناسان ستاد استهلال دفتر رهبری اطلاع دادم تا مراحل خاص خود را ( که ارتباط چندانی هم به من نداشت) طی کند.

اکنون چند روزی از آن رویداد می گذرد؛ رصدخانه دانشگاه کاشان بنا به دلایلی از ارائه گزارش عمومی خودداری نمود؛ لذا حقیر تصمیم گرفتم تا با تهیه مصاحبه با تنی چند از رصدگران این هلال جنبه علمی رویت این هلال را زنده کنم.
بنابر این عازم سفر شدم ، به کاشان و نیاسر رفتم و چند مصاحبه حضوری با بعضی از سروران ترتیب دادم. هر چند تهیه این گزارش چندان برای مسئولین رصدخانه مطلوب نبود (بنا به همان دلایل!) ولی با خواهش و اصرار بنده و نظر به اهمیت علمی این رویت ، رضایت ایشان جهت تهیه گزارش و مصاحبه جلب شد.
لذا ضمن عرض پوزش از مسئولین رصدخانه ، حقیر گزارش خود را که مبتنی بر مشاهدات ، مصاحبه ها و مستندات موجود می باشد تقدیم می دارم و از صاحبنظران و کارشناسان محترم صمیمانه خواهشمندم نظر خود را در مورد این رویت ، جنبه های علمی و ... ارائه نمایند.

اسامی شرکت کنندگان در این برنامه رصدی :

الف) افرادی موفق به رویت هلال شدند:
آقای مهندس ایرج صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان
حضرت حجة الاسلام و المسلمین محمدی نماینده مقام معظم رهبری(مد ظله) در دفتر نهاد رهبری دانشگاه کاشان
آقای محمد پاکروان دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه کاشان و از شرکت کنندگان در رقابت های مسیه
آقای مهدی ملک زاده دانشجوی مکانیک دانشگاه کاشان ، عضو با سابقه انجمن نجوم سپهر کاشان و عضو گروه رویت هلال رصدخانه دانشگاه کاشان
آقای دکتر سعید گلابی معاون اداری مالی دانشگاه کاشان
آقای مهدی جمشیدی دانشجوی مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان و از اهالی نیاسر
آقای سعید کریمی دانشجوی دانشگاه آزاد کاشان

ب) افرادی که هلال را ندیدند:
حضرت حجة الاسلام و المسلمین شهابی امام جماعت یکی از محلات نیاسر
آقای دکتر مجید منعم زاده معاون پژوهشی دانشگاه کاشان
آقای دکتر رضا رمضانی آرانی رئیس دانشگاه پیام نور آران و بیدگل و مدیر گروه فیزیک دانشگاه کاشان
آقای دکتر عبد الحمید بامنیری مدیریت پشتیبانی دانشگاه
آقای دکتر احمد غلامی استاد ریاضی و مشاور ریاست دانشگاه
آقای بهنام مشهدی دانشجوی دانشگاه آزاد کاشان و عضو گروه غیر حرفه ای رویت هلال ماه ایران
آقای سعید شاهوردی از اهالی نیاسر
آقای ربانی بخشدار نیاسر
آقای محسن توکلی عضو شورای شهر
آقای حسن فرزین فر رئیس شورای شهر
آقای حسن حدادی نیاسر از اهالی نیاسر
خانم رصافیان کارمند حوزه ریاست دانشگاه

تاریخ رصد: یکشنبه دهم شهریور 1387 مطابق با بیست و نهم شعبان المعظم1429
رصدگاه : نیاسر، رصدخانه دانشگاه کاشان
مختصات رصدگاه:33 درجه و 55 دقیقه شمالی و 51 درجه و 8 دقیقه شرقی
وضعیت جوی: نزدیک به ایده آل، بدون ابر ، آرام، تمیز
وضعیت افق غربی: حدود 4 درجه کوه در محل غروب ماه
تجهیزات: تلسکوپ ثابت 16 اینچ همراه با همه وسایل جانبی مورد نیاز
اولین رویت:  18:15 توسط مهندس ایرج صفایی
مختصات هلال در لحظه نخستین رویت:
جدایی  زاویه ای ماه و خورشید: 9.42 درجه
فاز:0.71 درصد
ضخامت هلال 0.21 دقیقه
سن هلال : 17 ساعت و 47 دقیقه
فاصله ماه تا زمین: 381000 کیلومتر
ارتفاع ماه:17.26 درجه
ارتفاع خورشید:15:18 درجه


مشروح مصاحبه حضوری با مهندس ایرج صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان:
ساعت 11 شب قبل تلسکوپ ها را الاین و تنظیم کردم، ابتدا تلسکوپ 16 اینچ، و بعد 12 و 8 اینج، تا اگر قرار باشد هلال دیده شود جمعیت در پشت این سه دستگاه تلسکوپ پخش شود. هر کدام از تلسکوپها را که تنظیم می کردم دقت عمل را با آوردن یک جرم ( تا آنجا که یادم هستM31 ) امتحان می کردم ، تا ببینم مرکز میدان دید می آید یا نه و مطمئن شوم الاین به دقت انجام شده است . مطمئن شدم دقت دستگاه خوب است. تلسکوپ ها را در حالت sleep scope گذاشتم. بار دیگر قبل از اذان صبح با خوشه پروین که نزدیک سرسو بود امتحان کردم. دریچه گنبد را باز گذاشتم تا در اثر بستن دریچه، نویزهای خفیف احتمالی بر روی کار تلسکوپ اثر منفی نگذارد.
روز یکشنبه دو بار برق رفت. یک بار قبل از ظهر و بار دوم حدود ساعت 16 ؛ ولی با وجود ups خوبی که برق تلسکوپ ها را تامین می کرد جای هیچ نگرانی نبود. ساعت 13 تلسکوپها را امتحان کردم؛ 16 اینچ خیلی دقیق ناهید را نشان می داد. 12 اینچ و 8 اینچ به ترتیب دقتشان کمتر بود. با 16 اینچ به سوی هلال نشانه رفتم ولی چیزی نبود. یک بار دیگر با هر سه تلسکوپ هلال را نشانه رفتم ولی خبری نبود.چندان به رویت این هلال امیدوار نبودم. آقای پاکروان متصدی  کار با 12 اینچ و آقای ملک زاده متصدی کار با 8 اینچ شد. حدود ساعت 16 برق رفت و پس از آن بخشدار نیاسر به رصدخانه آمد. بیرون از رصدخانه با ایشان صحبت کردم. گفتم امروز آسمان خیلی عالی و هوا خیلی تمیز آست. دریاچه نمک و سیاه کوه از فاصله 150 کیلومتری با چشم پیدا هستند. با این حال دماوند پیدا نبود( در بعضی روز های خاص دماوند نیز از آنجا با چشم قابل مشاهده است)...اعضای شورای شهر هم آمدند و همچنین جمعی از مسئولین دانشگاه کاشان. با مهمانان به زیر گنبد رفتیم. با خود گفتم لا اقل ناهید را در روز ببینند! پس تلسکوپ را به سمت ناهید نشانه رفتم ، سپس به روی هلال فرمان دادم. چیزی وارد میدان دید شد . مطمئن نبودم؛ یک بار دیگر به روی ناهید رفتم و دوباره به روی هلال برگشتم. اندکی حرکت دادم، بالا ، پایین ،  دیدم نه ! واقعا یه چیزی هست! با توجه به تجربیات گذشته برایم مسجل شد که  چیزی جز هلال نیست. 18:15 زمانی است که یقین پیدا کردم هلال را دیده ام. سپس دکتر گلابی پشت تلسکوپ آمد و گفت هلال را می بیند توصیف کرد و من تصدیق کردم و مطمئن شدم آنچه که دیده است توهم نبوده است. من خودم چیزی که دیدم را توصیف نکردم تا مبادا شخصی چیزی را در ذهن خود بسازد و دچار توهم شود و خود آنچه که دیده است را توصیف کند.
سپس فیلتر نارنجی گذاشتم تا بهتر دیده شود. افراد به ترتیب آمدند و دیدند؛ حجة الاسلام محمدی ، آقای پاکروان که پارسال نیز هلال رمضان را دقیقا بعد از من دید، آقای ملک زاده ، جمشیدی و کریمی افرادی بودند که هلال را دیدند و به درستی توصیف نمودند. در این میان خودم حد اقل 5 بار هلال را دیدم. هر بار 30 ثانیه تا یک دقیقه صبر می کردم تا چشمم به نور عادت کند و در ادامه حداقل 1 دقیقه می دیدم. هلال در حال غروب در پشت کوه بود ولی کسی به این مورد توجه نداشت. با خود گفتم رویت را ادامه می دهیم ، اجازه می دهم باز هم درون میدان دید را نگاه کنند و عکس العملشان را ببینم. چند نفر آمدند ، نگاه کردند و گفتند دیگه پیدا نیست. و من بعدا توضیح دادم که درست دیدید. هلال الآن پشت کوه رفته! و باز مطمئن شدم که هلال را به دقت و بدون توهم می دیده اند.

مصاحبه حضوری با حضرت حجة الاسلام والمسلمین محمدی:
از ایشان پرسیدم آنچه که دیدید را توصیف نمایید، ایشان پاسخ دادند:
یک صفحه زرد کامل (در اثر گذاشتن فیلتر) که چیزی مثل نیم هلال در آن دیده می شد،یک خط خمیده بود، اصلا قطر نداشت( بسیار نازک بود) من قبلا چنین چیزی ندیده بودم، آنچه دیدم را برای آقای مهندس صفایی توصیف کردم و ایشان تایید کردند . شب گزارش را رویت را به دفتر مقام معظم رهبری و امام جمعه کاشان ارائه دادم.

مصاحبه حضوری با آقای مهدی ملک زاده :
آقای ملک زاده که پارسال هلال شوال را در رصدخانه رویت کرده است مشاهده خود را اینگونه توصیف می کند:
با توجه به تجربه رویت هلال شوال پارسال و نظر به این که پارامتر های آن هلال بهتر از هلال رمضان 1429 بود تصور می کردم رویت این هلال غیر ممکن باشد. آقای صفایی رفت پشت تلسکوپ، گفت دیدم! فکر کردم شوخی می کنه! من رفتم ندیدم.فیلتر رنگی که گذاشتند دوباره ندیدم، یه بار دیگه سعی کردم. نیمی از هلال را دیدم و نیم دیگر از میدان دید بیرون بود. خیلی نازک بود. این همه رویت هلال انجام داده بودم تا حالا چنین چیزی ندیده بودم. بعید می دونم در هیچ کجای ایران امکان رویت این هلال وچود داشته. ما هم آسمونمون ایده آل بود هم تلسکوپ قدرتمندی داشتیم ، حتی با 12 اینچ هم امکان رویتش نبود!


سخنی از نگارنده:
پس از شنیدن خبر رویت این هلال مشتاق شدم تا شرایط این هلال را در زمانی که رویت شده یک بار دیگر به دقت بررسی کنم و ببینم رویت این هلال تا چه حد با معیار های جدید رویت پذیری و تجربیات اخیر رویت هلال در روز سازگار است. همان طور که می دانید رویت چهار هلال زیر توسط کارشناسان رویت هلال به اثبات رسیده است . در این جدول سعی نمودم مقایسه ای داشته باشم میان پارامتر های این هلال با آن چهار هلال گذشته.
مهمترین تفاوت در نگاه اول این است که ارتفاع هلال رمضان و نیز خورشید در لحظه رویت بسیار کمتر از آن چهار هلال قبلی است. بالطبع فاصله زمانی لحظه رویت نیز تا غروب/طلوع کمتر ازآن چهار رویت است.تفاوت دیگر که می تواند حائز اهمیت باشد قدرت ابزار مورد استفاده جهت رویت می باشد. چرا که همین هلال با تلسکوپ های 8 و 12 اینچ رویت نشده است و با تلسکوپ 17 اینچ هم به زور!!! رویت شده !
 
 

 

شامگاهی ربیع الثانی 1427

صبحگاهی ربیع الثانی 1428

هلال شامگاهی صفر 1428

هلال صبحگاهی محرم 1427

هلال شامگاهی رمضان 1429

مختصات رصدگاه

خرمن کوه

29:13 شمالی

53:34 شرقی

نیاسر

33:55 شمالی

51:08 شرقی

نیاسر

33:55 شمالی

51:08 شرقی

سیرجکرمان

30:13 شمالی

57:33 شرقی

نیاسر

33:55 شمالی

51:08 شرقی

تاریخ رصد

جمعه

8 اردیبهشت 1385

28 آوریل 2006

چهار شنبه

26 اردیبهشت 1386

16 می 2007

یکشنبه

29 بهمن 1385

18 فوریه 2007

دوشنبه

8 اسفند 1384

27 فوریه 2006

یکشنبه

  10شهریور1387

 

 31آگوست2008

رصدگر

محسن شریفی

عباس احمدیان

عباس احمدیان

محسن شریفی

ایرج صفایی

ابزار

تلسکوپ 14 اینچ

تلسکوپ 10 اینچ

تلسکوپ 8 اینچ

تلسکوپ 14 اینچ

تلسکوپ 16 اینچ

جدائی زاویه ای در لحظه رویت

8.497

8.750

9.287

10.554

9.421

 

زمان اولین/آخرین رویت

13:56

09:12

11:52

12:02

18:15

فاصله زمانی رویت تا غروب/طلوع خورشید

4 ساعت و 34 دقیقه

4 ساعت و 8 دقیقه

6 ساعت

5 ساعت و 53 دقیقه

1ساعت و 17 دقیقه

ارتفاع ماه در لحظه رویت

66.247

57.850

43.769

43.336

17.276

ارتفاع خورشید در لحظه رویت

57.909

49.525

43.897

51.371

15.194

ضخامت هلال در لحظه رویت

0.18

0.20

0.22

0.29

0.21

 

در پایان از همه عزیزانی که در رصدخانه دانشگاه کاشان برای رویت این هلال اهتمام ورزیدند تشکر می کنم و به همه آنها به ویژه جناب آقای مهندس صفایی این موفقیت را تبریک می گویم.


اسألکم الدعاء
محمد سلطان الکتابی، رصدگر ستاد استهلال استان اصفهان
20/6/1387
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد