آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید
 گوشه گوشه خانه‌اش یادداشت می‌گذارد. یادآور گوشی را هم فعال می‌كند. آخر مگر چندبار در زندگی‌اش ممكن است شاهد این اتفاق باشد؟ آن هم به همراه خانواده‌اش! آخرین یادداشت را زیر عكس دخترش روی در یخچال می‌گذارد: «30 دقیقه بامداد پنجم شهریور! نباید فراموشت شود!». در ادامه متن مصاحبه خبرگزاری فارس با خسرو جعفری زاده مدیر وب سایت آسمان شب ایران را در مورد ایملها و مطالب ارسال شده در اینترنت بخوانید.
 
«كره مریخ به بالاترین درجه درخشش خود در آسمان شب در پنجم شهریور خواهد رسید... و به نظر می‌رسد كه آسمان دو ماه دارد... » این مضمون پیامی است كه این روزها بارها به پست‌های الكترونیكی برخی از كاربران اینترنتی ارسال شده است. خبری كه هر ذهن كنجكاوی را به این سو می‌كشاند كه یك شب را زیر آسمان شب سپری كند و همین موجب شد تا هر دریافت كننده این خبر، آن را برای دوستان دیگرش نیز ارسال كند. اما گاهی شاید فاجعه وقتی رخ می‌دهد كه حقیقت آشكار می‌شود و به تو كه بی صبرانه منتظر دیدن یك اتفاق نادر بودی بگویند، همه چیز یك شایعه بیش نبوده است.
انجمن نجوم اهواز با رد خبر امكان رویت همزمان دو ماه در آسمان پنجمین شب شهریور 89، رویای بسیاری از دوستداران پدیده‌های كمیاب را در هم ریخت.

*آسمان شب، علاقه انسان‌ها
علاقه به نجوم و پدیده‌های آسمانی از همان دوران كودكی در انسان‌ها پدید می‌آید تا جایی كه برخی از ما چند ساعت وقت را صرف پیدا كردن دب اكبر، دب اصغر و یا خوشه پروین می‌كنیم؛ گویی موضوعی سخت ما را ساعت‌ها به پرسش واداشته و خواب آسوده را از ما گرفته است.
اما این میل به همین‌جا ختم نمی‌شود. از سر كار كه برمی‌گردد با هزار تلاش، تلویزیون را از سریال‌های شبانه به شبكه چهار هدایت می‌كند: آسمان شب!
همین كه خبر جدیدی را دریافت می‌كند یادش می‌افتد كه دوستانش را نیز می‌تواند در این لحظه به یادماندنی با خود شریك كند. گاهی نیز این میل به شناخت علوم طبیعی كه دست بشر سخت به آنجا می‌رسد، انسان را به سوی منابع دیگر می‌كشاند، منابع اطلاعاتی همچون اینترنت و شبكه‌های جهانی تلویزیونی و رادیویی. و این آغازی است برای گسترش شایعه‌ای كه با وجود تكذیب شدن از سوی منابع علمی اخترشناسی، هنوز انتظار خیلی از مردم را حریصانه به دنبال خود می‌كشاند.

* آغاز ماجرا
داستان به هفت سال پیش باز می‌گردد. 27 آگوست ۲۰۰۳، نوید شبی زیبا را برای مردم سراسر كره زمین داشت. سیل عظیمی از رصدگران و مشتاقان خود را آماده‌ عكاسی، رصد و ثبت پدیده‌ای نادر كرده بودند. پدیده‌ای كه پیش از این، حدود ۶۰ هزار سال قبل غارنشینان ساكن زمین نیز، آن را تجربه كرده بودند. تجربه بی‌نظیر درخشان شدن خدای جنگ!
خبر از این قرار بود: سیاره بهرام (سیاره سرخ فام مریخ) به اوج درخشش و نزدیك‌ترین فاصله مداری ممكن خود به زمین می‌رسد! تمام ماجرا همین بود و فقط مریخ قرار است نسبت به قبل قدری پرنورتر دیده شود.
و امروز نیز داستان به گونه‌ای دیگر در حال تكرار است و این بار خبر از درخشش مریخ به اندازه ماه در تاریخ پنجم شهریور است. خبری كه در چند هفته اخیر از سوی برخی منابع علمی در حال تكذیب است اما برخی دیگر از منابع خبری نیز همچنان بر صحت این خبر تاكید دارند.

* یك اشتباه و این همه دردسر...
خسرو جعفری‌زاده، رئیس انجمن نجوم اهواز نیز با رد این خبر كه از ماه‌ها پیش در اینترنت دست به دست شده است، می‌گوید: یاهو چندی پیش خبری را روی سایت خود قرار داده بود كه به اشتباه توسط برخی ترجمه و در اختیار مردم قرار گرفت.
وی می‌افزاید: در ترجمه این خبر آمده كه به صورت همزمان دو ماه در آسمان دیده خواهد شد؛ اولی ماه و دیگری مریخ. و این بدان معنی است كه فاصله مریخ و ماه تا زمین برابر می‌شود. این پیشامد از نظر قانون مكانیك سماوی (مكانیك منظومه شمسی) به هیچ عنوان ممكن نیست و می‌توان گفت اگر این اتفاق شدنی باشد، كل منظومه شمسی نابود می‌شود.
جعفری‌زاده به دردسرساز بودن سیاره مریخ از ابتدا تاكنون اشاره می‌كند: فیلم‌هایی كه درباره سیاره مریخ ساخته شده، تصاویری كه درباره مشاهدات برخی از كاوشگران ارائه شده و همچنین تلاش برای اثبات حیات در این سیاره، باعث شده تا هر روز شاهد خبری تازه درباره این سیاره، در رسانه‌ها باشیم.
وی می‌گوید: روز پنجم شهریورماه و در هنگام غروب خورشید، سیاره مریخ پایین‌تر از سیاره زهره در آسمان دیده می‌شود؛ به طوری كه اگر به غرب آسمان خوب نگاه كنیم، سیاره مریخ را می‌بینیم. در همین زمان، ماه از شرق آسمان طلوع می‌كند.
جعفری‌زاده خاطرنشان می‌كند: البته این اتفاق به راحتی در اهواز قابل رویت نیست؛ اما در سایر شهرهای ایران می‌توان آن را مشاهده كرد.
رئیس انجمن نجوم اهواز به گسترش شایعات در بین مردم اشاره می‌كند و می‌گوید: متاسفانه مردم ایران فقط به تیتر مطالب و اخبار، توجه می‌كنند و این خود عاملی برای ساخت شایعه و گسترش آن میان مردم می‌شود.
جعفری‌زاده می‌افزاید: جالب است كه رادیو و تلویزیون ایران نیز به پخش این خبر كذب اقدام كرده است. شبكه چهار صدا و سیما ایران كه به عنوان شبكه‌ای علمی شناخته می‌شود، اخیرا در اقدامی باورنكردنی همین خبر را اعلام كرد.
وی می‌گوید: مردم می‌توانند برای اطمینان یافتن از این اخبار به سایت‌های رسمی مراجعه كنند. سایت‌هایی در این زمینه فعالیت دارند كه مهم‌ترین رویدادهای ایران و جهان را منتشر می‌كنند.
جعفری‌زاده به مشكلات رصد در شهرستان اهواز اشاره می‌كند: گرد و خاك اهواز كه 80 درصد آن از سوریه وارد كشور می‌شود، علاوه بر مضراتی كه برای مردم به همراه دارد، كار را برای منجمان نیز دشوار می‌كند.
وی آلودگی نوری را از دیگر مشكلات شهر اهواز می‌داند و می‌گوید: اهواز دارای چراغ‌هایی است كه بیشترین نور آن به آسمان می‌تابد و این مسئله نیز برای رصد مشكل‌ساز می‌شود. بارها در خصوص این مسئله با شهرداری صحبت كردیم اما توجهی به آن نشد. همین چاه‌های نفت اطراف شهر نیز كه هركدام از دور به صورت خورشیدی دیده می‌شود، یكی از موانع نوری رصد آسمان در اهواز است. حبیب‌الله عصاره، دبیر دومین همایش نجوم و اختر فیزیك نیز با اشاره به اینكه هیچگاه ممكن نیست مریخ به اندازه‌ای به زمین نزدیك شود كه به صورت ماهی دیگر در آسمان رویت شود، می‌گوید: اختلاف فاصله بین ماه و زمین 380 هزار كیلومتر است، حال آنكه فاصله زمین و مریخ به میلیون‌ها كیلومتر می‌رسد و در نزدیك‌ترین فاصله مریخ با زمین، این سیاره سرخ فام، به اندازه یك دوازدهم ماه مشاهده خواهد شد.
وی آلودگی نوری و شرجی هوای خوزستان را شرایطی نامناسب برای رصد در استان می‌داند و می‌گوید: مكان‌های مناسب برای رصد در استان، كوه‌های بختیاری در شمال دزفول، ایذه و بستان هستند.
 
 
* وضعیت آسمان در پنجم شهریور 1389
آنچه در پیش‌بینی‌های انجمن نجوم اهواز از آسمان شب پنجم شهریورماه (27 آگوست) آمده به شرح زیر است كه دانستن آنها خالی از لطف نیست و شاید به رفع برخی از شبهات موجود در اذهان كمك كند.
سیاره مریخ:
این سیاره در نزدیكی خورشید قرار دارد و در افق غربی و پس از غروب خورشید نیز به زحمت دیده خواهد شد. سیاره مریخ در این روز تقریباً در فاصله 75 میلیون كیلومتری زمین جای دارد.
وضعیت ماه:
ماه به عنوان تنها قمر زیبای زمین، در این روز پس از غروب خورشید در افق شرقی قرار دارد و فاصله آن از زمین برابر با 404 هزار كیلومتر است.
قطر ماه برابر با 4 هزار و 376 كیلومتر و قطر مریخ برابر با 6790 كیلومتر است. در این روز، ماه در 404 هزار كیلومتری و سیاره مریخ در 75 میلیون كیلومتری زمین خواهد بود. بنابراین امكان ندارد كه هیچگاه سیاره مریخ به اندازه ماه در آسمان ظاهر شود.
حالا تو هی چراغ‌ها را خاموش كن و برو بالای آسمان كه شاهد پدیده‌ای باشی نادر، تا بتوانی آن را برای انسان‌های هزاران سال بعد از خودت هم تكرار كنی و داستانت همچنان تازه و شگفت‌انگیز باشد. آخر ما انسان‌های امروزی كه درها را هرشب به روی آسمان می‌بندیم و به گوشه اتاق‌ها و وسایل سرگرم كننده‌مان پناه می‌بریم، چندبار در سال مثل كودكی‌هایمان زیر آسمان شب نشسته‌ایم و از خوشه پروین، ستاره چیده‌ایم؟
 
 
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شکارچی آسمان

    عکاس : اوشین زاکاریان   پیکرهٔ آسمانی یا صورت فلکی شکارچی (شکارگر) (در قدیم بزرگ‌منش یک صورت فلکی است که روی استوای

    ...
  • چهارطاقی سنگبر

    عکاس: مهدی خشنود   چهار طاقی ها بناهای مربع شکل هستند که دارای چهار طاق، چهار ستون، با گنبدی کوتاه، بدون دیوار با پلان

    ...