سومين كارگاه آموزشي رويت هلال رشت در 25تير ماه سال1391 مقارن با 25 شعبان 1433 قمري به همت موسسه علمي پژوهشي نجم شمال و شوراي سياست گذاري ائمه جمعه استان گيلان در كارگاه هنر سروش رشت برگزار گرديد. سومين كارگاه آموزشي رويت هلال رشت در 25تير ماه سال1391 مقارن با 25 شعبان 1433 قمري به همت موسسه علمي پژوهشي نجم شمال و شوراي سياست گذاري ائمه جمعه استان گيلان در كارگاه هنر سروش رشت برگزار گرديد.این كارگاه برای دو بخش صبح (مباحث فقهي) و عصر(مباحث علمي) مدون شده بود.
افتتاحيه كارگاه آموزشي رويت هلال در ساعت22:30 با قرائت آياتي چند از كلام الله مجيد توسط آقاي مجيدي و پخش سرود جمهوري اسلامي ايران صورت گرفت ،سپس مجري خانم ارشادي از جناب آقاي مهندس يوسف شعباني،دبير اجراي سومين كارگاه رويت هلال، به منظور ارائه گزارشي از فعاليت هاي ستاد استهلال استان گيلان دعوت نمودند.
ايشان رزومه اي از فعاليتهاي اين ستاد و همچنين گزارشي از عملكرد موسسه علمي پژوهشي نجم شمال مبني بر فعاليت هاي نجومي در حوزه رويت هلال را به اطلاع حاضرين رساندند.
در سخنرانی دوم از حجت الاسلام دكتر عليرضا موحد نژاد (رییس کمیته علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبري و عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي شريف) دعوت بعمل آمد. موضوع سخنرانی ایشان «راه هاي شرعي اثبات اول ماه» بود.
در ابتدای صحبت به بیان تجریه های از رصدهای خودشان پرداختند و مقایسه تقویم های مختلف از حیث تطابق با پدیده های نجومی و قراردادی پرداختند. سپس به نقش کلیدی تقویم هجری قمری اشاره کردند . در ادامه به بحث ملاک های شرعی اثبات اول ماه از منظر مراجع عالیقدر پرداختند. مباحثی مانند رویت با ابزار، نقش پیش بینی منجمان، شهادت شهود، تطوق ماه و... و در پایان بحث رویت هلال در روز و بیان استفتا از مقام معظم رهبری در این خصوص از موارد مطرح شده در این بحث بود.
در پايان، حجت الاسلام دکتر موحد نژاد به سوالات حاضرین در خضوص مسائل مطرح شده پاسخ دادند و بدین شکل جلسه فقهي كارگاه رويت هلال در اينجا خاتمه يافت. پایان بخش برنامه صبحگاهی نمایش فیلم کوتاهی از رویت هلال ماه توسط گروه های نجومی بود و در ادامه از شرکت کنندگان پذیرایی به عمل آمد.
جلسه علمي سومين كارگاه رويت هلال ساعت 15:00 با قرائت قرآن و سرود ملي جمهوري سلامي ايران آغاز گرديد.
در ابتدا مجري خانم ارشادي ، از جناب آقاي همتي ( عضو موسسه علمي پژوهشي نجم شمال ، از پیشگامان نجوم آماتوری در شمال كشور ) براي ارائه اي مقاله ای با عنوان « آشنايي با ماه و اهله آن» دعوت نمودند.
ایشان ويژگيهاي ماه چون: قطر استوايي،،چگالي،جرم نسبي ،دوره گردش و... را معرفي نمودند سپس توضيحاتي در مورد فاصله ماه از زمین و اینکه این قمر هر سال 8/3 از زمين دورتر ميشود، دادند و ويژگيهاي گردش ماه و مقدار جابه جایی روزانه آن در کره آسمان اشاراتی داشتند. سوالي مبني بر اينكه كه چرا تنها يك طرف ماه ديده ميشود را مطرح نمودند که در پاسخ به آن به گردش همزمان ماه به دور زمین و چرخش آن به دور خودش اشاره کردند. در ادامه در مورد عوارض،اهله ماه ،فاز ماه توضیحات جامعی دادند و با کمک نرم افزار starry night توضيحات خود را جمعبندي نمودند.
براي دومين مقاله علمي با عنوان مباني نجوم رويت هلال از آقاي امير حسن زاده (كارشناس ارشدمركز تقوم موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران و مدیر موسسه علمي پژوهشي نجم شمال)دعوت بعمل آمد.
در اين مبحث مفاهيمي چون دايره البروج ،مقارنه ،ليبراسيون ،حد دانژون و... تشريح شد. آقاي حسن زاده در ادامه برخی نتايج مطالعات خود را در خصوص حد دانژون و عوامل تاثیر گذار در آن که در سال میلادی جاری به صورت یک مقاله معتبر در یک مجله بین المللی منتشر شده است، پرداختند.
در ادامه ايشان دليل اختلاف اول ماه را در سه مقوله زير معرفي كردند:
1-عامل نجومي
2-عامل انساني
3-عامل فقهي
در سومين مبحث علمي از آقاي دكتر موحد نژاد در خصوص بررسي ضابطه هاي رويت هلال و هلال در روز دعوت شد.
ایشان با تشریح ظابطه های گوناگون رایج در پیش بینی رویت هلال ماه وارد مبحث رویت هلال در روز شدند و اشاره کردند که منجمين اسلامي در گذشته به رويت هلال در روز نیاز چندانی نداشتند و به همین دلیل در این حوزه کار چندانی انجام ندادند.
عواملي چون جدایی زاويه اي ،ضخامت مياني ماه، رتفاع و سمت را نيز در رويت پذيري موثر دانستند و بهترين موقعيت براي رويت هلال در روز را زمان هم ارتفاعي ماه و خورشيد دانستند. در پایان هم با استخراج مشخصه های نجومی هلال ماه شوال از برنامه رایانه ای که خودشان طراحی کردند به بررسی کمی و کیفی آن پرداختند.
بعد از بازه زماني 20دقيقه اي كه براي پذيرايي مدعوين در نظر گرفته شده بود نماهنگی با موضوع رویت هلال در روز پخش شد. در ساعت 18:20 آقاي مهندس شعباني(مدير گروه رويت هلال موسسه علمي پژوهشي نجم شمال ،مدرس نجوم و از مولفين كتاب ماه نو) سخنرانی خود را با عنوان آشنايي با نرم افزار هاي محاسباتي رويت هلال ارائه دادند.
ايشان به تفصيل اطلاعاتي در زمينه معرفي و چگونگي استفاده از نرم افزارهايي چون Accurate Times و MoonC را برای علاقمندان تشريح نمودند.
در ادامه كارگاه براي ارائه اي با عنوان نكات رصدي رويت هلال از آقاي مهندس پويا احمدي فرد ( عضو هيات علمي موسسه علمي پژوهشي نجم شمال و دبير اجرايي باشكاه نجوم رشت ) دعوت شد.
ايشان با بیان نکات رصدی و انواع روشهای رویت هلال، عوامل و شرايطي كه باعث تسهيل در رويت هلال را موجب ميگردد را براي حاضرين بررسي نموده و به صورت تصويري به سمع و نظر حاضرين رساندند.
در آخرين مقوله كارگاه رويت هلال نماهنگ راه عشق ( نماهنگی برای معرفی فعالیت های جناب آقای صیاد) تقديم حاضرين گرديد.
در ادامه شناخت نامه اي از استاد محمد رضا صياد (پژوهشگر تقويم و رويت هلال ) توسط مجري براي حاضرين قرائت گرديد سپس براي عنوان بررسي رويت هلال ماه هاي رمضان و شوال 1433 در ايران از استاد محمدرضا صياد دعوت بعمل آمد.
ايشان به بررسي مدل 70نقطه اي كه از الگوهاي طراحي شده توسط ایشان و آقای مهندس قاضی میرسعید است، مبحث را آغاز نموده و درآخر به بررسي علمي رويت هلال ماه هاي رمضان و شوال 1433 در ايران پرداختند. در پایان با ابراز رضايت از مطلوبيت سطح علمي دانش آموختگان وبالا بودن سطح علمي سومين گارگاه رويت هلال به بحث خود پايان دادند.
در اختتامبه به پاس زحمات بي شائبه جناب استاد محمد رضا صياد، لوح تقديري از طرف سومين كارگاه رويت هلال در رشت به ايشان اهدا گرديد.
در دقايق پاياني كارگاه رويت هلال، آقاي مهندس يوسف شعباني (دبير اجرايي كارگاه) از عوامل اجرایی و علمی کارگاه نام بردند و از انها تشکر نمودند.
در ساعت 21:00 با اعطاي گواهينامه به حاضرين، سومين كارگاه رويت هلال خاتمه يافت.
گزارش از طراوت ارشادي
موسسه علمی پژوهشی نجم شمال
