واشنگتن- اخترشناسان برای نخستین بار سیاره ای را در خارج از منظومه شمسی کشف کردند که احتمال حیات در آن به طور چشم گیری وجود دارد و درجه حرارت آن شبیه کره زمین می باشد محققان این یافته را که در روز سه شنبه 24 آوریل از طریق رسانه ها اعلام شد، گامی بسیار بزرگ در تکاپوی کاوش برای یافتن حیات می دانند .
اندازه و ابعاد سیاره مذکور به احتمال فراوان مشابهت زیادی با زمین دارد و وجود آب به فرم مایع در آن امکان پذیر است و از نظر مساحت و دوری از بعد کهکشان، در حدود 120 تریلیون مایل از کره زمین فاصله دارد. اما ستاره ای که این سیاره به دورش می چرخد"کوتوله قرمز«581»"نامیده شده و در عین حال خیلی کوچکتر، تیره تر و سرد تر از خورشید می باشد. البته بسیاری چیز ها در مورد این سیاره هنوز مجهول است که فرض قابل سکونت بودن این سیاره را در پرده ای از ابهام فرو می برد. در مورد مریخ هم که ابعاد آن خیلی شبیه زمین بوده و از نظر دمایی امکان وجود آب در آن وجود داشت، اما هیچ کدام از این شرایط نتوانست وجود حیات را در مریخ ثابت کند لذا ابعاد و دمای سطح سیاره پیش فرض های کافی و مناسبی برای محقق شدن حیات در سیاره نیستند، با وجود این، سیاره مذکور اولین جرم سماوی است که در خارج از منظومه شمسی تمامی استانداردهای مذکور را «از نظر دما و اندازه » دارا می باشد.
مایکل مایر، یکی از یازده دانشمند اروپایی که تیم کاشف این سیاره را تشکیل می دهند می گوید:"این گام بسیار مهمی در کشف احتمال وجود حیات در کائنات می باشد. این کشف بسیار زیبا و دل پسند است . اکنون ما با سئوالات بسیاری مواجه می باشیم ".نتایج این اکتشاف علمی هنوز مشخص نشده است با وجود این خبر آن در اختیار مجلات نجوم و اختر فیزیک قرار داده شده است .
آقای آلن باس که در تیم اخترشناسان آمریکائی در یک موسسه بزرگ اکتشافی در واشنگتن کار می کند می گوید :"این اکتشاف مبنای بسیار مهمی برای رقابت های اکتشافی در جهان هستی به شمار می رود ."
سیاره مذکور به وسیله تیم اروپائی در مرکز رصد خانه(LA –SILLA) در شیلی و توسط تلسکوپ هائی کشف شد که ابزار مخصوصی برای تجزیه نور داشته و می توانند طول موج های مختلف را تفکیک کنند و در نتیجه وجود آثار سماوی را در کائنات آشکار سازند. آنچه که در مورد این سیاره کشف شده آن است که این سیاره به دور یک ستاره (کوتوله سرخ به نام –(Gliese581 دوران می کند. کوتوله های سرخ اجرام کوچک و کم فروغی هستند که انرژی کمی دارند و نور قرمز و تاری از خود ساطع کرده و عمر آن ها از ستاره هایی مثل خورشید خیلی طولانی تر است تا چند سال پیش منجمان این ستاره ها را خیلی جدی نمی گرفتند و در واقع سیاره های گرداگرد آنها را میزبانان خوبی که امکان حیات در آنها باشد نمی دانستند! سیاره مذکور که به تازگی کشف شده (581c) نام گرفت. کشف مذکور سبب شد که مطالعات جدی بروی بقیه سیاره های سرخ و سیاراتی که به دور آن ها می چرخند از سر گرفته شده و با شدت بیشتری انجام بگیرد! در حدود 80% ستاره های نزدیک به زمین از نوع کوتوله های سرخ می باشند.
سیاره مذکور در حدود 5 برابر سنگین تر از زمین است اکتشافات و تحقیقات انجام شده معلوم نکرده که آیا سطح این سیاره مانند زمین سنگلاخ و سخت است یا اینکه مثل یک توپ یخ زده با آبهای جاری می باشد. اگر جنس آن مانند زمین از سنگ باشد (تئوری که به عنوان پیشنهاد غالب مطرح شده است )در این صورت قطر آن 5/1برابر زمین خواهد بود و اگر تئوری توپ یخی را در مورد این سیاره قبول کنیم (که این تئوری به وسیله مایر پیشنهاد شده) در این صورت قطر سیاره مذکور بیش از 5/1برابر زمین خواهد بود.MAYOR می گوید بر اساس تئوری مطرح شده برای سیاره (581c)باید یک اتمسفر در سطح این سیاره وجود داشته باشد اما اینکه در این اتمسفر چه چیز هایی وجود داشته باشد هنوز یک معمای بزرگ است و اگر این اتمسفر را خیلی ضخیم فرض نمائیم دمای سطح سیاره خیلی باید بالا باشد با وجود این تیم تحقیقاتی باور دارد که متوسط دمای نقاط مختلف درسطح این سیاره چیزی حدود 32تا 104 درجه فارنهایت می باشد و همین موضوع سبب خوشحالی و سرور زیادی در میان کاشفان و منجمان گردیده است !!
تاکنون تمامی 220 سیاره ای که در خارج از منظومه شمسی توسط کاشفان و اختر شناسان پیدا شده مشکلات و محدودیت هایی داشته اند که آنها را فاقد استاندارد های لازم برای احتمال وجود حیات می کرده است، یعنی یا خیلی داغ و پر حرارت بوده اند یا خیلی سرد یا سطح آنها پر از لایه های گازی و خیلی وسیع بوده است همانند سیاره مشتری که غیر قابل سکونت (فاقد حیات) است. سیاره اخیر این مشکلات را ندارد یا حداقل دانشمندان در مورد آن چنین فکر می کنند. (chris-mckay)متخصص زیست شناسی فضائی (NASA)می گوید:"این کشف به معنای وجود حیات نیست بلکه سیاره مذکور یک جرم مشابه زمین است که احتمال وجود حیات در آن به طور بالقوه وجود دارد ".البته این کارشناس در تیم اکتشاف اروپائی حضور ندارد. اخترشناسان می گویند که احتمالاً تعداد زیادی از این سیارات در جهان کشف خواهد شد اما کشفی که در حال حاضر صورت گرفته – که در میان کاشفانش به راحتی cخوانده می شود – در تاریخ کیهان شناسی به عنوان اولین کشف، ثبت خواهد شد . علاوه بر در جه حرارتی که محتملاً در این سیاره حاکم است سیاره جدید شاید پر از آب مایع باشد که این تئوری توسط یکی از منجمان در تیم کاشف اروپائی مطرح گردید. البته وی می گوید که این موضوع بر مبنای تئوری تشکیل سیاره بوده و ربطی به شواهد موجود ندارد .
یکی از منجمان و نویسندگان مقالات علمی در زمینه نجوم اظهار می دارد:"آب برای حیات کاملاً حیاتی است و از آنجا که دمای اتمسفر این سیاره به طور نسبی برای وجود آب مناسب است لذا این سیاره در آیند هدف بسیار مهمی در تحقیقات و ماموریت های فضائی بوده و برای جستجوی حیات در ماوراءزمین بسیار حائز اهمیت خواهد بود ."برخی از منجمان می گویند که برای اظهار نظر در مورد این سیاره هنوز خیلی زود است .
یکی از فضا نوردان سازمان ناسا که باز نشسته شده و برای یک انجمن کیهان شناسی در آمریکا کار می کند، اظهار می دارد: برای اینکه دریابیم آب در سطح این سیاره وجود دارد یا خیر به تلاش بیشتری نیاز داریم هنوز هیچ تیمی در مورد این پیش فرض که آیا آب کافی در آنجا وجود دارد یا خیر کار نکرده است. سیستم منظومه ای سیاره ی جدید در حدود 5/20سال نوری از ما فاصله دارد لذا کوتوله ( (GLIESE581
یکی از 100ستارۀنزدیک به زمین به شمار می رود. سطح این سیاره کم فروغ است و بدون تلسکوپ دیدن آن امکان ندارد، مکان آن جایی در صورت فلکی میزان (libra) می باشد که در نیم کره شمالی به هنگام نیمه شب در قسمت پائینی جنوب شرقی آسمان واقع می گردد.
یکی از معروف ترین دانشمندان اختر فیزیک آقای استیون هاکینگ (که به دلیل بیماریALS دچار فلج عضلانی بوده و روی ویلچر نگهداری می شود!)اظهار داشته که انتظار دارم که سیارات زیادی مانند زمین کشف شوند اما اینکه آیا در آنها حیات وجود دارد یا نه موضوع دیگری است. ما تا کنون هیچ مرد قد کوتاه سبز پوشی را ملاقات نکرده ایم !!"
قبل از اینکه بلیت خود را به سیاره(581-c) بگیرید باید احتیاط های لازم را در مورد بیگانگان احتمالی ساکن در آن سیاره به کار بگیرید! تمامی کسانی که در این سیاره ساکن شوند بلا فاصله سنگین تر خواهند شد و در عین حال روز شمار تاریخ تولد و زندگیشان بالا تر می رود چرا که هر دور این سیاره به دور سیاره 581 در حدود 13 روز طول می کشد! جاذبه در سطح این سیاره 6/1برابر کره زمین است ولذا اگر شخصی در کره زمین 150پوند وزنش باشد در سیاره cاحساس خواهد کرد که 240پوند وزن دارد! نکته مهم و شگفت آن که این سیاره در مدارش به دور ستاره 581، 14بارنزدیکتر به سطح ستاره است. (در مقایسه با مدار زمین به دور خورشید)
ابعاد کوتوله سرخ 581در حدود 20بار بیشتر از کره ماه می باشد و نکته ای که هنوز بحث بر انگیز و پر اهمیت است آن که این سیاره حرکت چرخشی به دور خود نداشته و به نظر می رسد یک طرف آن همیشه نور گیر بوده و طرف دیگر در تاریکی کامل است یکی دیگر از اخترشناسان می گوید مسافت زیاد یک مشکل اساسی است. ما نمی دانیم که در طول زندگی بشر دستیابی و رسیدن به این سیاره و مکان های مشابه چگونه امکان پذیر است؟! دو گروه دیگر از منجمان یکی در اروپا و دیگری در ایالات متحده مسابقه جدیدی را برای کشف سیارات مشابه و نظیر (581c)در خارج از منظومه شمسی آغاز کرده اند. خاویر بنفیلز از رصد خانه لیسبون که یکی از کاشفان سیاره مذکور است می گوید: تیم اروپائی برای یافتن سیاره جدید ،صد ستارۀ مختلف را به وسیله ابزار پیشرفته ای بنام HARPS(مخفف:کاوشگر سیاره ای با سرعت شعاعی بالا و بسیار دقیق) رصد کرده است.
به گفته منجم دیگر، بیشترین تلاش و زمان صرف سیاره هایی همسان با زمین می شود که ستاره های آن ها با خورشید مشابهت داشته و مدار گردش آن ها به دور ستاره در مسیری درست (شبیه به زمین) باشد . تقریباً90درصد زمان در رصد تلسکوپ های اروپائی صرف ستارگان همسان با خورشید می شود. چند هفته قبل از آنکه تیم اروپائی موفق به این کشف شود، در یکی از ژورنالهای نجومی این تئوری در مقاله ای علمی طرح شده بود که کوتوله های سرخ کاندیداهای بسیار خوبی برای رصد هستند.
به گفته BONFILS، هم اکنون احتمال یافتن سیارات مشابه دیگری نیز وجود دارد.
نکته :تیم کاشفان رصد خانه اروپا (ESO) ابتدا با حضور 12نفر منجم برجسته از 6کشور اروپائی در 1954میلادی تشکیل گردید اما بعد ها با جدا شدن انگلستان از این جمع کشور های شرکت کننده در این تیم به 5کشور (سوئد،بلژیک ،فرانسه ،آلمان و هلند)تقلیل یافت. تیم اخترشناسان مذکور پس از مطالعات فراوان و بررسی گزینه های مختلف مکانی، سرانجام تصمیم گرفتند در نیم کره جنوبی رصد خانه ای برای مطالعات خود تأسیس نمایند. این رصد خانه در ارتفاعات 2400متری LA-SILLAدر انتهایی ترین مرز های جنوبی صحرا(ACATAMA) (آکاتاما) در شیلی تأسیس شد. این منطقه عاری از هر گونه نورو غبارهای جوی بوده و بسیار دور افتاده و کاملاً متروک می باشد. از ابتدای دهه 70میلادی، دورهء پر فراز و نشینی بر سازندگان این رصد خانه گذشت و سرانجام با مشکلات و تلاش بسیار، ساخت این رصد خانه و بهره برداری از تلسکوپ های آن جهت رصد های نجومی محقق شد.
نویسنده:seth-(BORENSTEIN)
