آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
 هر ساله با فرا رسیدن روز های پایانی ماه شعبان تب و تابی میان منجمین ،رصد گران هلال و عموم مردم می افتد اهمیت این روز ها به دلیل فرا رسیدن ماه رمضان ماه میهمانی خدا است.هر ساله در این ایام گروه های رصدی بسیاری در نقاط مختلف کشور به جستجوی این تار آسمانی می پردازند. و از میان این گروه ها بعضا موفق به رویت هلال نیز می شوند. اما آیا  این گروه ها فقط در ماه رمضان فعالیت می کنند؟ پاسخ منفی است تیم های رویت هلال در اکثر ماه های قمری به فعالیت مشغولند و به شکار این کمان آسمانی می روند.
چرا رویت هلال کاری سخت است؟
در شروع هر ماه قمری قطر هلال ماه (ناحیه ی روشنی که ما از روی زمین می بینیم) بسیار کم و هلال باریک و کم نور است. فاصله ی میان ماه و خورشید نیز خیلی کم است و نور خورشید عاملی است که نتوانیم ماه کم نور را رویت کنیم عامل دیگر به مدت زمان مکث ماه باز می گردد یعنی پس از غروب خورشید زمان کمی برای مشاهده ی این کمان آسمانی داریم. هلال های اول ماه را اغلب در زمان غروب و در افق غربی  مشاهده می کنند متاسفانه آلودگی های محیطی در افق و طولانی تر شدن مسیری که نور می بایست در جو زمین طی کند تا به ما برسد نیز عواملی هستند که رویت هلال را مشکل می کنند از عوامل دیگر می توان به ضعف ابزار اپتیکی و خطای چشم اشاره کرد .
 

 
در سال1390 کارگروه ستاره شناسی مرکز رشد خلاقیت،نوآوری و فناوری بسیج هفشجان نیز مانند گروه های رصدی دیگر عازم منطقه ای مناسب جهت رویت هلال ماه رمضان گردید، محل رصد امام زاده شاه منظر خاتون هفشجان در حوالی شهرستان شهرکرد بود که پس از چند روز بررسی و ارزیابی منطقه به عنوان محل مناسب جهت رویت هلال انتخاب شده بود. تیم رصدی کار گروه متشکل از محسن شیرمردی(سرگروه تیم)، محسن خورشیدی(مسئول کارگروه ستاره شناسی مرکز)،مهندس کورش خورشیدی،مهندس امیر خانی،سعید خورشیدی،محمد فتحی،رسول خورشیدی،تقی حسینی ،حجت ا... جزایری و مجید تقی پور بود .
 

 
ابزار های رصدی تیم یک دستگاه تلسکوپ 8 اینچ و یک دستگاه دوربین دو چشمی 100*25 بودند.
جهت ثبت عکسهای هلال نیز چهار دستگاه دوربین عکسبرداری توسط تیم تهیه شده بود .
اعضای تیم پس از جلسه هماهنگی در محل مرکز ساعت 30/13عازم محل رصد واقع در 10کیلومتری شمال غربی شهر هفشجان شدند.
پس از رسیدن به محل، ابزار ها و دیگر تجهیزات توسط اعضای تیم و تعدادی از کوهنوردان شهر هفشجان پس از طی مسیر صعب العبور کوه امامزاد شاه منظر در بالای کوه و کنار مقبره ی امام زاده مستقر شدند.
 

 
کار اصلی تیم رویت پس از استقرار ابزار ها در ساعت 15 آغاز شد و هر یک از اعضای تیم کار  تخصصی خود را  آغاز کردند. ابتدا محل دقیق ماه در آسمان توسط مهندس امیر خانی به کمک نرم افزار و دوربین تئودلیت مشخص شد، پس از مشخص شدن محل ماه در آسمان اعضای تیم  ابزار ها را  به سمت محل ماه در آسمان نشانه رفتند و تلاش خود را برای دیدن هلال آغاز کردند.
 

 
تعدادی از اعضای تیم نیز توسط خط کش های رصدی و چشم غیر مسلح تلاش خود را برای شکار هلال آغاز کردند.
هر چه  لحظه ی غروب خورشید نزدیکتر می شد، تب و تاب شکار هلال بیشتر می شد چرا که امیدی به رویت هلال بعد از غروب خورشید در بین اعضای تیم نبود. دلیل این  نا امیدی گرد و غبار های بسیار در سطح افق و مدت زمان کم مکث هلال پس از غروب (حدود 15 دقیقه) بود.
 

 
لحظه ی غروب خورشید فرا رسید اما اثری از  هلال باریک ماه در گرد و غبار افق نبود. پس از گذشت حدود 20دقیقه از غروب ظاهری خورشید دیگر امیدی در بین اعضای تیم برای دیدن هلال نبود چرا که دیگر هلال باریک ماه همچون خورشید پشت کوه ها پنهان شده بود. 
 

 
پس از برنامه رویت و تاریکی هوا ابزار های رصدی به جای افق غبار آلود به سمت آسمان صاف نشانه رفتند و برنامه رویت هلال به برنامه ی رصد آسمان شب مبدل شد. پس از رصد سیاره ی زحل و تعدادی از اجرام عمق آسمان که تا حدود ساعت 22 به طول انجامید اعضای تیم در تاریکی شب و زیر آسمانی صاف و پر ستاره که پهنه ی راه شیری آن را اعجاب انگیز کرده بود  به کمک اعضای هیئت کوهنوردی هفشجان راه خود را از میان صخره های صعب العبور به سمت پایین کوه در پیش گرفتند. و به سمت شهر حرکت کردند.
 


در پایان لازم است از چهار تن از اعضای هیئت کوهنوردی هفشجان آقایان فتح ا...شیخی ،حسین کیوانی ،ابراهیم عباسی و فرزاد شیخی، آقایان مهراب شفیعی و عبدا... قاسمی مسئولین محترم سازمان بسیج علمی پژوهشی و فن آوری استان همچنین انجمن فیزیک دانشجویی دانشگاه شهرکرد آقایان مهندس کورش خورشیدی و دکتر مرادی، حاج احمد راستینه فرمانده بسیج هفشجان تقدیر و تشکر نماییم.
 
 
 
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد