خرده سیارات سنگی توده های صخره مانندی از جنس سیلیکات های سنگی و آهن و نیکل هستند که در مداری بین سیاره مریخ و مشتری که به کمربند سیارک ها معروف است، به دور خورشید می چرخند. این خرده سیاره ها احتمالا بازمانده اجرامی هستند که به هنگام شکل گیری منظومه خورشیدی ما در ۴/۵ میلیارد سال پیش نتوانستند با هم ترکیب شوند و سیاره یکپارچه ای را شکل دهند.
این کمربند همانند دیواری سیارات درونی و سنگی سامانه خورشیدی ما را از سیارات غول پیکر بیرونی و گازی شکل جدا می کند. اندازه خرده سنگ های موجود در کمربند سیارک ها از چند متر تا چند صد کیلومتر متغییر است و از شکل هندسی مشخصی برخوردار نیستند. بزرگ ترین جرم این مجموعه، سیارکی ۹۵۰ کیلومتری به نام سرس است که نخستین بار در سال ۱۸۰۱ میلادی توسط ستاره شناس ایتالیایی، جوزپای پیاتسی کشف شد که امروز در رده سیارات کوتوله منظومه خورشیدی ما جای دارد.
طبق تخمین اخترشناسان علاوه بر سرس بیش از صدها هزار خرده سیاره سنگی نسبتا بزرگ و میلیون ها خرده سنگ پراکنده در محدوده کمربند سیارکها وجود دارند. نکته بسیار مهم و ترسناک در مورد خرده سیارات سنگی این است که همگی آنها در محدوده کمربند سیارک ها حضور ندارند، بلکه به دلیل اثرات نیروی گرانش بسیار قوی خورشید و سیاره مشتری و نیز برخورد پیاپی سیارک ها با هم، تعدادی از این سیارک ها از قلمرو اصلی خود خارج شده و بصورت شهابواره و سیارک های سرگردان در فضای بین سیارات منظومه خورشیدی در حال پرسه زدن هستند و از آن رو امکان برخورد آنها با دیگر اجرام از جمله زمین وجود دارد. چنین اتفاقی ۶۵ میلیون سال پیش در مرز دوره کرتاسه_ترشیری باعث انقراض ۸۵ درصد گونه های حیات از جمله دایناسورها شده و در آینده هم ممکن است بار دیگر برای سیاره ما رخ دهد.
نویسنده：میلاد جبوری عباسی
