آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی

بیش از 17 سال است که فضاپیمای اولیس به بررسی خورشید و شناخت هلیسوفر آن  پرداخته است و سرانجام در 11 تیرماه ، مأموریت آن به اتمام خواهد رسید. این فضاپیما بدلیل کاهش توان مصرفی خود دیگر قادر به ادامه فعالیت نیست. این نیرو نمیتواند سیستم فضاپیما را به اندازه ی کافی گرم نگه دارد. با این حال عمر اولیس چهار برابر بیش از آنچه که انتظار می رفت به طول انجامید.

بیش از 17 سال است که فضاپیمای اولیس به بررسی خورشید و شناخت هلیسوفر آن  پرداخته است و سرانجام در 11 تیرماه ، مأموریت آن به اتمام خواهد رسید. این فضاپیما بدلیل کاهش توان مصرفی خود دیگر قادر به ادامه فعالیت نیست. این نیرو نمیتواند سیستم فضاپیما را به اندازه ی کافی گرم نگه دارد. با این حال عمر اولیس چهار برابر بیش از آنچه که انتظار می رفت به طول انجامید.

اولیس پس از آشکارسازی اینکه  میدان مغناطیسی  ناشی از قطب های خورشید بسیار ضعیف تر از مشاهدات پیشین است به ماموریت خود پایان خواهد داد. این موضوع می تواند به این معنی باشد که شدت بزرگترین دوره ی خورشیدی در آینده نزدیک، کمتر خواهد بود.
Richard Marsden –دانشمند پروژه ی اولیس و مدیر ماموریت آژانس فضایی اروپا (ESA) گفت : تقریبا بیش از دو دهه از رصدهای علمی اولیس می گذرد و ما کمی بیش از آنچه انتظار داشتیم در مورد خورشید و شیوه ی واکنش آن، با فضای پیرامونش اطلاعات کسب کردیم. وی همچنین اظهار کرد : اگرچه ماموریت های خورشیدی در سال های اخیر رونق بیشتری گرفته اند، اما کشفیات و اطلاعات اولیس تا کنون بی نظیر بوده است. این فضاپیما نقاط ویژه ای از مناظر بالای قطب های خورشید را مورد مشاهده قرار داد که هرگز توسط هیچ یک از ماموریت ها مورد مشاهده قرار نگرفته بود.
اولیس در مداری 6 ساله به دور خورشید در حال گردش است.  این یک مسیر، مداری بازگشتی تا خارج از مدار سیاره ی مشتری می باشد. با افزایش یافتن فاصله از خورشید فضاپیما سردتر می شود. تنها  اگر یک بار دمای آن به 2 درجه ی سانتیگراد کاهش یابد ،هیدروژن فضاپیما یخ خواهد بست. 
این موضوع در گذشته مشکلی را ایجاد نمی کرد، زیرا دستگاه های گرم کننده ی اولیس، آن را در دمای مورد نیاز نگه می داشتند. فضاپیما توان مورد نیازخورد را از واپاشی ایزوتوپ های رادیواکتیو بدست می آورد و در طی 17 سال این نیروی بطور پیوسته در حال کاهش بوده است. اکنون فضاپیما تا مدت کوتاهی توان کافی برای نگه داری همزمان تمامی تجهیزات علمی، ارتباطاتی وگرمایشی خود را خواهد داشت.
 میزان حساسیت فضاپیما و اتاقک آن که محتوی 10 ابزاردقیق است، بسیار بالا است، با این حال قدرت کافی برای مقاومت در برابر برخی از شرایط بسیار سخت در منظومه ی شمسی ، مانند تشعشعات شدید در هنگام عبور از قطب شمال سیاره ی مشتری را  داشته است.
 اولین ماموریت اولیس، بررسی محیط فضایی پیرامون قطب های شمال و جنوب خورشید در چهاربعد فضا ـ زمانی بود. این بررسی نشان داد که میدان مغناطیسی خورشید به روشی پیچیده تر از آنچه قبلا تصور می شد، در منظومه ی شمسی انتقال می یابد. ذرات خارج شده از عرض های جغرافیا یی پایین، می توانند به عرض های جغرافیایی بالاتر صعود کنند. برخی اوقات مسیر این ذرات بطور اتفاقی در خارج از سیارات  نیز یافت می شود.  اولیس همچنین غبارهای کیهانی درون منظومه ی شمسی را نیز بررسی کرد و نشان داد که فراوانی آنها 30 برابر بیشتر از مقداری است که ستاره شناسان پیش بینی کرده بودند. همچنین این فضاپیما اتم های هلیوم را در اعماق فضا آشکارسازی کرد و ثابت کرد که جهان ماده ی کافی برای توقف انبساط خود ندارد. اولیس در طول فعالیت خود بیش از 8.6 میلیون کیلومتر ( 5.4 مایل) مسافت را طی کرد.
Ed Massey – مدیر پروژه ی اولیس در JPL – گفت : موفقیت این  ماموریت نیازمند همکاری و همفکری تمامی مهندسین و دانشمندان در سرتاسر جهان بوده است. ضمناً اولیس ، ماموریت مشترک میان NASA و ESA بوده است.
Nigel Angold –مدیر عملیاتی ماموریت اولیس در ESA- اظهار داشت : " زمانی که آخرین بخش اطلاعات را دریافت کنیم ، بطور حتم باید از اولیس خداحافظی کنیم . اگرچه عملیات به پایان می رسد، اما اکتشافات علمی از داده های اولیس تاچند سال ادامه خواد داشت.
منبع : universetoday

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد