آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
  ستاره شناسان  در روز 14 ادیبهشت ماه اعلام کردند که انفجاری را یافته اند که در طی آن  یک ستاره نوترونی  به یک ستاره  کوارکی تبدیل شده است. این یافته خصوصیاتی دارد که ابرنواخترهای ابر تابناک  SN2006gy ، SN2005gj  و  SN2005ap را تشریح می کند.
 Denis Leahy و Rachid Ouyed از دانشگاه Calgary درکانادا این نتایج را در نشست  انجمن ستاره شناسی امریکا  و در St. Louis, Missouri بیان کردند.  این نتایج به دو دلیل مورد توجه قرار دارند : اول : ستاره شناسان  تا پیش از ابن توضیح قانع کننده ای برای ابرنو اختر های ابرتابناک  نیافته بودند، دوم: همنچنین این یافته مدرکی برای اثبات وجود ستارگان کوارکی – که ظهور حالت جدید ی از ماده است- می باشد.
هدف، بررسی سه ابرنواختری درخشانی است که همواره مورد مشاهده قرار گرفته اند.  ابرنواخترSN2006gy در کهکشان NGC1260 و در فاصله ی 240 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد،  SN2005gj و SN2005ap نیز در کهکشان های دورتری واقع شده اند. آنها SN2006gy  را در رصد خانه ی Lick ( توسط smith  و در سال 2008) ،  SN2005gj  رادر Palomar Mount (توسط Aldering در سال 2006) و SN2005ap را در رصد خانه ی McDonald مشاهده کردند. آاین ابرنواخترها بیش از 100 برابر ابرنواختر های معمولی  انرژی نورانی تولید می کردند  که این خود یک چالش بزرگ محسوب می شد.
ما خواص ستارگان کوارکی را که  قبلا وجود آنها پیشنهاد شده بود بررسی کردیم،  اما تا کنون وجود آنها اثبات نشده بود . متراکمترین مواد جامدی که در جهان می شناسیم،  ستاره های نوترونی هستند که وسعتی در حدود 16 مایل و جرمی در حدود 1.5 برابر جرم خورشید دارند. ستاره های نوترونی با  فروپاشی هسته ی ستارگان سنگین، در پایان زندگیشان شکل می گیرند و از نوترون های بسیار بهم چسبیده ای تشکیل شده اند . این ستاره های در حال مرگ منشاء انفجار ابرنواختر ها نیز می باشند. ستاره های کوارکی از ستاره های نوترونی متراکم ترند. جرم آنها یکسان است اما تنها 12 مایل وسعت دارند. ستاره های کوارکی ممکن است زمانی بوجود آمده باشند که چگالی درون یک ستاره نوترونی به اندازه ی کافی بالا آمده باشد. در این حالت نوترون ها در کوارک ها حل می شوند و انرژی  بسیار بالایی نیز از خود آزاد می کنند. که  این میزان آنرژی برای ایجاد انفجاری مشابه با انفجار اولیه ای که منجر به شکل دهی ستاره ی نوترونی شد کافیست.
 

ابرنواخرتهای بسیار درخشان می تواند حاصل دومین انفجاری  باشد که ستاره نوترونی را به ستاره ی کوارکی تبدیل می کند. اولین انفجاری که ستاره نوترونی را بوجود می آورد و پس از آن انفجار دیگری این ستاره نوترونی را به ستاره کوارکی تبدیل می کند که بسیار قویتر است. چند هفته به طول می انجامد تا ضربه ی موج انفجار دوم  گازی را که در انفجار اول منتشر شده است را گرم کند .  در نتیجه گاز بسیار گسترده می شود (1000 برابر فاصله ی زمین تا خورشید)  و در همان زمان گرم شده و ابرنواختر  درخشان  میشود.
مدل های متناوبی برای یک چنین ابرنواختر های ابردرخشانی وجود دارد، از این رو رصدهای  بیشتری از این رویدادها  لازم است تا مدل های ارائه شده تایید شوند.

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد