آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
 همپوشانی ( اختفا ) دیدنی سیاره مشتری صبحگاه روز یکشنبه 15 تیرماه 1391 در بسیاری از مناطق ایران به جز جنوب شرق ( به صورت همپوشی خراشان ) دیده می شود. خود را برای رصد این رویداد نادر آماده کنید.
 همپوشانی ( اختفا ) دیدنی سیاره مشتری صبحگاه روز یکشنبه 15 تیرماه 1391 در بسیاری از مناطق ایران به جز جنوب شرق ( به صورت همپوشی خراشان ) دیده می شود. خود را برای رصد این رویداد نادر آماده کنید.
کمتر از 40 روز پس از بدرود با گذر تاریخی سیاره زهره در 17 خرداد 1391 خورشیدی، آسمان میزبان بزمی با شکوه با حضور زیباترین و درخشان ترین ساکنان خویش خواهد بود. 25 تیر ماه، ساکنان ایران زمین پس از گذشت 14 سال شاهد پنهان شدن سیاره مشتری در پشت ماه خواهند بود. پس از سوم اردیبهشت 1377 خورشیدی این نخستین باری است که مشتری از دیدگاه ما خود را در پشت ماه پنهان می کند. سیاره زهره پس از گذر تاریخی اش، خود را به سرعت به آسمان صبحگاه می رساند تا در این جشن با شکوه شرکت کند. در این بزم به یادماندنی خوشه پروین و ستاره الدبران نیز به جمع دیگر ساکنان آسمان می پیوندند تا تماشاگر پنهان شدن مشتری در پشت ماه باشند. این
 
 
 
همپوشانی که از زیباترین و نادر ترین پدیده های آسمان است تا 7 سال دیگر یعنی هفتم آذر 1398 در ایران تکرار نخواهد شد.
باید اعتراف کنیم که همپوشانیی 25 تیر ماه سیاره مشتری از زیباترین همپوشانیهای این سیاره در دهه های پیشین و آینده است. چرا که کل مراحل همپوشانیی این سیاره در سال 1377 و 1398 در پهنه ایران به هنگام روز بوده و خواهد بود؛ بنابراین دیدن آن با چشم غیر مسلح تقریبا غیر ممکن است. درنتیجه باید تا سوم آبان 1413 خورشیدی در انتظار بود تا در شب شاهد پنهان شدن مشتری در پشت ماه باشیم. همچنین همپوشانیی امسال اجتماعی بزرگ با شرکت پر نور ترین و نامدارترین اجرام آسمانی  است و همانطور که اشاره شد، پروین، الدبران،هلال صبحگاهی شعبان، ناهید و مشتری از مهمترین شرکت کنندگان در این میهمانی هستند.
 
 
وضعیت همپوشانی در سراسر جهان
 

اگر با ابزارهای رصدی مناسب که قمرهای سیاره مشتری در آن دیده می شود دقت رصدی خود را بالاتر ببرید می توانید همپوشانی قمرهای سیاره مشتری را نیز در کارنامه خود ثبت کنید.
 
 
 
ساعت 5 و 40 دقیقه و 58 ثانیه قمر اروپا نخستین قمر از سیاره مشتری است که در پشت ماه مخفی می شود. کمی پس از آن، ساعت 5 و 44 دقیقه قمر آیو نیز در پس ماه مخفی می شود.خود سیاره مشتری سومین همپوشانی گروهی این جمع است که بسیار ارزشمند است.
در این همپوشانی دیدنی، قرص سیاره مشتری و ماه چهار تماس را بوجود می آورد که دیدن دو مرحله اول آن ( تا پیش از طلوع خورشید ) بسیار ارزشمند است. تماس اول ساعت 5 و 46 دقیقه و 34 دقیقه به وقت تهران روی می دهد. در این زمان ماه به قرص سیاره مشتری خواهد رسید. تماس دوم در ساعت 5 و 48 دقیقه و 10 ثانیه روی خواهد داد. بنابراین در این فرصت کوتاه تمام سعی خود را در ثبت زمان همچوشانی و عکاسی و یا حتی طراحی آن از دست ندهید.
پس از همپوشانی کامل سیاره مشتری ماه به سراغ دو قمر دیگر این سیاره خواهد رفت. ساعت 5 و 55 دقیقه و 40 ثانیه قمر گانیمد نیز به این جمع خواهد پیوست. آخرین همپوشانی این جمع ساعت 6 و 1 دقیقه و 34 ثانیه با قمر کالیستو است.
اما در این همپوشانی هرچه به غرب ایران نیزدیکتر شوید وضعیت مناسبتری برای دیدن آن خواهید داشت. خورشید در این روز ساعت 6 و 2 ثانیه به وقت تهران طلوع می کند و این نشان می دهد که شهرهای غربی برای دیدن این رویداد از موقعیت مناسبتری برخودار هستند.
 
 
پهنه ایران موقعیتی ویژه برای رصد این پدیده است، چراکه مسیر وقوع همپوشانی خراشان از جنوب شرقی ایران می گذرد و در مناطق مختلف ایران این پدیده به شکل های مختلف قابل رویت خواهد بود.
تصویر زیر وضعیت رویت پذیری این پدیده را در ایران نشان می دهد. خطی که می بینید مسیر وقوع همپوشانی خراشان است؛ به طوری که در بالای این خط همپوشانی کامل رخ می دهد و در زیر خط این پدده به صورت مقارنه نزدیک قابل مشاهده است.
 
 به امید رصد این همپوشانی دیدنی...

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد