آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
 وقتی کهکشان M87 فورانی از پرتوی گاما و رادیویی را گسیل کرد که 390 ستاره شناس و دانشمند در حال تماشای آن بودند.آن ها این واقعه را در قالب گزارشی در شماره ی این هفته ی Science Express آورده اند.
مشاهدات اولیه حاکی از آن است که پرتوی گامای مشاهده شده ناشی از رد شدن ذرات از حوالی یک سیاهچاله ی عظیم در این کهکشان و شتاب گرفتن آن ها تا انرژی های بسیار زیاد می باشد.پرتوی گاما انرژی در حد 1 تریلیون بار بیشتر از نور مرئی دارد.

Matthias Beilicke و Henric Krawczynski هردو فیزیکدانانی از دانشگاه واشنگتن هستند و واقعه را با استفاده از آرایه ی تلسکوپ های VERITAS بررسی کردند.مشاهدات آن ها با استفاده از آرایه ای از سه تلسکوپ 12 تا 17 متری انجام شد و آن ها توانستند پرتو های گامای بسیار پر انرژی را ردیابی کنند.همچنین با استفاده از آرایه ی VLBA توانستند پرتوهای رادیویی در حجم بسیار زیاد را با دقت زیاد ردیابی کنند.
 
 http://starchild.gsfc.nasa.gov/Images/StarChild/universe_level2/m87_disk.gif
 
منبع پرتوی گامای گسیل شده جایی در 50 میلیون سال نوری زمین در خوشه ی کهکشانی سنبله و به طور دقیق تر سیاهچاله ای در مرکز کهکشان مشهور M87 تشخیص داده شد.این سیاهچاله دارای جرمی بیش از 6 میلیارد برابر خورشید است. اندازه ی یک سیاهچاله با شعاع شوارتزشیلد آن مشخص می گردد.هرچیزی اعم از ماده و یا انرژی در صورت ورود به این مرز دیگر خروجی ندارند.شعاع سیاهچاله ی M87 تقریبا می تواند به اندازه ی منظومه ی شمسی ما باشد.در مواردی در بعضی از این سیاهچاله های ابر پرجرم  پدیده هایی به وجود می آیند به نام جت های سیاهچاله ای،از طریق این جت ها مواد بلعیده شده به صورت پرتو های بسیار شدیدی به طور عمودی از مرکز سیاهچاله بیرون می زنند.این جت ها از زندان شوارتزشیلد سیاهچاله بیرون می زنند و یکی از عظیم ترین ساختارهای کیهانی را بوجود می آورند و طولشان می تواند به هزاران سال نوری برسد.

گسیل های پرتوی گامای شدید M87 نخستین بار در سال 1998 کشف شدند.تا کنون نیز M87 یکی از 25 منابع کشف شده برای گسیل پرتوی گاما در خارج از کهکشان ما می باشد.مطالعات دقیق تر آشکار می سازد که پرتوهای گامای گسیل شده در اوایل جت شکل می گیرند چیزی در حدود فقط 100 شعاع شوارتزشیلد و در آن جا این جت در قیاس با بقیه ی آن بسیار باریک است.

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد