بسیاری از نقاط در میان رشته کوه های بلند آند در بیابان های شیلی (جایی سخت و طاقت فرسا برای مردم عادی)، از نظر رصدی برای ستاره شناسان جلوه ی ویژه ای دارند. منطقه ای خشک، با جوی کاملا پایدار و عاری از هرگونه بارش شدید باران. یکی از این مناطق بکر و شگفت انگیز موسوم به صحرای آتاکاما در ارتفاع 16400 پایی (5000 متری) از خود، دارای فلاتی بسیار صاف و مسطح بانام "چاجننتور" می باشد، منطقه ای کاملا آرام و دست نخورده...

اما چیزی نگذشت که سکوت آرامش بخش این منطقه با ورود نخستین انسانها به آن درهم شکست! جرثقیل 14 چرخ انتقال دهنده موسوم به " اُتُ" به آهستگی وارد این جاده ی خاکی شد و بشقاب رادیویی سنگین 100 تُنی به آرامی برروی یک جاده ی بِتنی قرار گرفت. این نخستین آنتن از 66 آنتن اصلی با قطر 40 و 23 پا (12 و 7 متر) می باشد که قرار است در نهایت ساختار 8 میلیمتری بزرگ آتاکاما را تشکیل دهد. همچنین منطقه ی فلات "چاجننتور" دارای هوایی رقیق و سبک تقریبا چیزی در حدود نصف فشار سطح دریا می باشد و همین امر (رقیق بودن هوا) شاید کلید بزرگی برای موفقیت های آینده ی این پروژه شود.

در این رادیو تلسکوپ عظیم، انرؤی رادیویی که توسط این بشقاب های حساس جمع آوری می شود، دربین طول موج های فروسرخ و رادیویی به شدت توسط بخار آب جذب می شود. به گفته مدیران این پروژه، با شروع فعالیت این رادیو تلسکوپ های عظیم با دریافت سیگنال های دریافتی امکان مشاهده ی کیهان با وضوح بالا به صورت موج های میلیمتری و ریزمیلیمتری میسّر خواهد شد. با ورود نخستین بشقاب، بزودی بشقاب های بزرگ دیگر هم در این منطقه آورده خواهند شد.

محققان مجسطی امیدوارند تا اوایل سال 2010 میلادی سه آنتن دیگر به این منطقه اضافه کنند و طی 15 ماه اخیر نخستین مشاهده های علمی را ازآن، آغاز کنند. به این شکل نسل جدیدی از تحقیقات و اکتشافات در طیف الکترومغناطیس برای جستجو ناشناخته های زیادی از سردترین اجرام کیهان در راه است. از جمله توده ابرهای متراکم گاز و گرد و غبار میان ستارگان (سحابی ها) و کهکشان های دور و نزدیک قابل مشاهده در پهنای کیهان. 

 

 

تصویر: انتقال دهنده "اُتُ" درحال حمل نخستین آنتن رادیویی آلما (مجسطی) به سمت محل دایمی اش در صحرای آتاکاما واقع در شیلی می باشد.

"رصدخانه جنوب اروپا"


منبع: Sky And Telescope